Türk ekonomisinin bel kemiği olan tekstil sanayinde tekstil makinelerinin de önemi her geçen gün artıyor. Makine teknolojisinde büyük ölçüde dışa bağımlı olan Türk tekstil sanayi, bu konuyla ilgili olarak dışa bağımlılıktan kurtulamadı.
Çok az sayıda olan yerli makine üreticileri, kendi teknolojilerini yaratabilmek için hükümetten destek bekliyor. Tekstil sektöründe ithal edilen makineler nedeniyle yurt dışına bağımlılık artarken, büyük miktarda döviz kaybının yaşanmasına da neden oluyor.
Sektör temsilcileri, Türkiye’nin tekstil ülkesi olarak en yakın zamanda kendi makinelerimizi üretmemiz konusunda da uyarıda bulunuyor. Tekstilde teknoloji üretemediğimize dikkat çeken temsilciler, başkalarının teknolojisini kullanarak çok yüksek katma değer yaratabilmemizin de imkânsız olduğunun altını çiziyor. Bu nedenle yerli makine üreticilerinin desteklenmesini isteyen sektör temsilcileri, hükümetten teşvik bekliyor. Hükümet ve sanayicinin iş birliği içine girmesi gerektiğine dikkat çekilerek, ithalatın önüne geçilmek isteniyor.
Tekstil makinecileri öncelikli olarak üretimdeki bürokratik engellerin kaldırılmasını bekliyor. Belirli bir strateji takip edilerek, ülkenin ihtiyacı olan ürünlere öncelik verilmesini talep eden makineciler, makine imalatı ve tekstil ülkesi olarak tekstil makineleri imalatının son derece önemli olduğunu vurguluyor. Sektör uzmanları, Türkiye’de imalatı yapılan tekstil makinelerinin koruma altına alınarak, yabancı makine girdisinin azaltılması konusunda da destek bekliyor.
İTHALATA BAĞIMLILIK SÜRÜYOR
Türk tekstil sektörünün makine ve teknoloji ithalatıyla ilgili detaylara bakıldığında ise ithalatın yüzde 25’lik bölümü iplik, yüzde 20’si örgü, yüzde 15’i ise dokuma makinelerinden oluşuyor. Bu teknolojiler içinde cari açığı en az olan segment ise terbiye makineleri.
2012 yılında Türkiye’nin yaklaşık 2 milyar dolarlık ithalat rakamı ile Hindistan’ı geride bırakarak ilk defa en çok ithalat yapan üçüncü ülke konumuna yükseldiği görülüyor.
10 YILDA 10 KAT BÜYÜDÜ
Türk tekstil makineleri sektörü, 2012 yılında yaklaşık 2 milyar dolarlık ithalata karşı 296 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Hâlâ makine ithalatının öne çıktığı tekstil sektöründe yerli makineciler ihracatta güçlerini son 10 yılda 10 kat artırma başarısıyla dikkat çekiyorlar.
Kriz döneminde bile makine ve teknolojiye yatırımdan vazgeçmeyen Türk tekstil sektörü, başta Avrupa olmak üzere ithal makinelere büyük ölçüde bağımlı bir konumda.
Yerli tekstil makine ve aksamları sektörü ise ağır adımlarla büyümesini sürdürmesine karşın ihracatın ithalatı karşılama oranı arasındaki makasın sürekli açıldığı görülüyor.
Özellikle tekstil terbiye makineleri alanında önemli çalışmalar yürüten yerli sanayi, rekabet edebilmek için yasal düzenleme ve teşvik bekliyor. Bu sayede Türkiye’nin ticaret açığında önemli bir kalemi oluşturan makine ithalatına, belli bir ölçüde set çekilmesi planlanıyor. Öte yandan sektör, Türkiye’nin “teknoloji üretemeyen ama satın alan” ülke imajından kurtulması için çaba harcıyor.
TEKSTİL MAKİNELERİ TALEBİ ARTIŞTA
OECD verilerine göre, 2006-2012 yılları arasında ortalama genel makine ve aksamlarının ticaret hacminin 1.65 trilyon dolara çıktığını belirten sektör temsilcileri, bunun içindeki tekstil makinelerinin ise yüzde 1,5’lik pazar payı ile 24 milyar dolara ulaştığını dile getiriyor. 1999 yılında Türk tekstil makine ve aksamları sektörünün gerçekleştirdiği ihracat 27 milyon dolar iken, takip eden 10 yılda sektörün ihracatı 10 kat büyüttüğü ve 2009’da 270 milyon dolara, 2011 yılında 296 milyon dolara, 2012 yılında ise 300 milyon dolara çıktığı görülüyor.
Özellikle iç pazardaki tekstil makine talebinin artması nedeniyle 2012 ihracatının 300 milyon dolara çıktığı tespit edildi. Türkiye, 24 milyar dolarlık hacme sahip bu küresel sektörde, en çok ihracat yapan 14′üncü ülke konumunda.
Türk tekstil makine ve aksamları sektörünün ihracat pazarlarına bakıldığında en çok Hindistan, Bangladeş, Almanya, Mısır, İran, Özbekistan, Suriye, İngiltere, Pakistan ve Fransa’ya satış yapıldığı görülüyor. Ancak son yıllarda Rusya ve Etiyopya pazarındaki hareketlilik sektör tarafından değerlendiriliyor.