Amerika ve Avrupa ülkelerinde uzun yıllardır yaygın olarak kullanmasına karşılık Türkiye’nin son 20 yıldır kullandığı takasla ticaret, KOBİ’ler tarafından ekonomik kriz sürecinde yeniden keşfedildi.
ABD, Avrupa ve Japonya’da endüstri haline gelen “takasla ticaret” yönteminin Türkiye’deki popülaritesi giderek artıyor. Türkiye genelinde 45 firmanın faaliyet gösterdiği pazarda; bu sistemin hukuki altyapısı ise yeni yeni oluşuyor.
Para kullanmaksızın mal ya da hizmetlerin değişimi ile yapılan bir ticaret modeli olan takas, Ankara’da da Swap Merkezi havuzunda gerçekleşiyor.
Merkezi Ankara’da bulunan Swap Trade Masters Genel Müdürü Tümay Uysal Pasinlioğlu, giderek artan sayıda işletmenin takas sistemiyle çalıştığını söyledi.
Takas sisteminin ekonomik kriz sürecinde birçok işletme için kurtarıcı olduğuna dikkat çeken Pasinlioğlu, sistemin doğru anlaşılması ve kullanılması gerektiğini vurguladı. Bu nedenle de swap kelimesini kullanmayı tercih ettiklerini belirten Pasinlioğlu, “Akla gelebilecek tüm sektörlerin mal ya da hizmetlerini dâhil ettiği takas havuzu, hem işletmelere hem de Türk ekonomisine önemli katkılar sağlıyor. Onlarca işletme, yüzlerce ürününü bu havuza dâhil ederken, karşılığında ihtiyaç duyduğu mal ya da hizmetleri alıyor. Böylece işletmeler stok fazlası ürünlerinden kurtulurken, karşılığında ihtiyaç duyduğu ürünü nakit harcamadan alabiliyor” dedi.
KOBİLERDEN YOĞUN İLGİ
Bu sisteme özellikle Küçük ve Orta Boy İşletme (KOBİ) niteliğinde olan firmalardan yoğun talep gösterdiğine değinen Pasinlioğlu, KOBİ’lerin önemli bir bölümünün ürettiğini satamadığını, sattığının parasını tahsil edemediğini vurguladı. Pasinlioğlu, “Bu noktada takas sistemi onlar için adeta kurtarıcı oluyor. Organize sanayi bölgesindeki bir KOBİ, stoğunda bulunan ama satamadığı bir ürünü takas havuzuna vererek, karşılığında örneğin bir inşaat veya gıda şirketinin ürününü alıyor. Bu sayede stoğundaki fazla ürünün karşılığında kendisine lazım olan mal veya hizmeti temin edebiliyor. Swap havuzundaki ürün çeşitliliği giderek artıyor” diye konuştu.
MÜTEAHHİTLERİN İMDADINA TAKASLA TİCARET YETİŞTİ
Mal ve hizmetlerin takas yoluyla satışına olanak veren yönteme, inşaat sektörünün de büyük ilgi gösterdiğini anlatan Pasinlioğlu, Ankara’da özellikle müteahhitlerin konut satışını arttırmak için takas yöntemine başvurduklarını söyledi. Türkiye’de işletmelerin iflas etmelerinin en önemli nedenlerinden birinin nakit sıkıntısı olduğuna dikkati çeken Pasinlioğlu, “Buna bir de hedeflenen satışa ulaşılamaması, stokların erimemesi eklenince, işletmeler çıkmaza giriyor. Takas yöntemiyle işletmelerin borçları yapılandırılarak, nakit sıkışıklıkları ortadan kaldırılıyor. Bugün Ankara dâhil Türkiye’nin dört bir yanındaki on binlerce işletme mal veya hizmetlerini nakitle değil, takas yöntemiyle elinden çıkarıyor. Karşılığında da ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetleri alıyor” dedi.
Müteahhitlerin inşaat sektöründeki durgunluğu takas yöntemiyle aşmaya çalıştıklarını vurgulayan Pasinlioğlu, “Müteahhitlerin elinde satılmayı bekleyen çok sayıda konut bulunuyor. Bu stokları eritmek için de takas sistemini kullanıyorlar. Oluşturduğumuz takas havuzunda konutlarını satan müteahhitler, bunun karşılığında kendilerine gerekli olan inşaat malzemelerini veya hizmetleri alıyorlar. Bu sayede hem konutlarını satmış oluyorlar, hem de geri kalan inşaatın tamamlanması için ihtiyaç duydukları malzemeleri alıyorlar. Para kullanmadan gerçekleşen bu değiş tokuş yalnızca stokları eritmiyor, kent ekonomisine de katkıda bulunuyor. Swap havuzunda konutun yanı sıra ülkenin değişik yerlerinde bulunan otel, restoran, arsa ve araziler de takas edilmeyi bekliyor” diye konuştu.
PİYASADAKİ DARALMAYA TAKAS FORMÜLÜ
Para kullanmaksızın ürünlerin değişimiyle yapılan bir ticaret modeli olan Swap (takas), kentin ekonomik ve ticaret yaşamına katkı sunduğunu anlatan Pasinlioğlu, takas merkezinin bu denli ilgi görmesinin en önemli nedenlerinden birinin piyasadaki ciddi daralma olduğunu söyledi. İşletmelerin nakit konusunda büyük sıkıntı yaşandığını, bunun da piyasada daralmaya yol açtığını vurgulayan Pasinlioğlu, “Para sıkıntısı, parasız ticarete ilgiyi arttırdı” dedi.
YÜZLERCE İŞLETME HAVUZA GİRDİ
İşletmelerin mali sıkıntıyı aşmak parasız yöntemlerle ticaret yaptığına işaret eden Pasinlioğlu, “Bu yöntemlerden en ilgi çekeni ise takasla ticaret. Takasla ticaretin merkezi olan Swap’ın havuzunda bugün yüzlerce işletmenin binlerce ürünü bulunuyor. İşletmeler ya borçlarını takasla yapılandırıyor ya da parasız ticaretle hem elindeki stok fazlalarından kurtuluyor, hem de ihtiyacı olan mal ve hizmete para vermeden sahip olabiliyor. Ekonomik sıkıntı yaşayan firmalar başta olmak üzere Başkent genelindeki neredeyse tüm sektörlerden işletmeler parasız ticaret yönteminden yararlanıyor” diye konuştu.
ÜLKE EKONOMİSİNE KATKI
Alacak verecek ilişkisinin firmaların kendi arasında değil, ‘Swap’ havuzunda olduğunu da ifade eden Pasinlioğlu, şu bilgileri verdi: “Bu öyle bir havuz ki akla gelebilecek her sektörden, binlerce ürünü içeriyor. Emlaktan turizme, sanayiden sağlığa, yeme-içmeye kadar değişik sektörlerde faaliyet gösteren işletmeler bu havuz aracılığıyla stoktaki ürünlerini pazarlayabiliyor, ellerindeki ürünleri para alışverişi olmadan başka bir işletmenin ürünüyle takas edebiliyor. Bu yöntem yalnızca ekonomik sıkıntı yaşayan işletmelerin değil kentin, hatta ülkenin ekonomik ve ticaret yaşamına canlılık getiriyor. Özellikle de piyasanın bu denli daraldığı bir dönemde Swap’la ticaret yüzlerce firma için adeta kurtarıcı oldu.”
TAKSİTE SINIRLAMA GELDİ TAKASLA ALIŞVERİŞ ARTTI
BDDK’nın taksitli yaşama sınırlama getirmesinin işletmeleri alternatif arayışlara yönelttiğine de değinen Pasinlioğlu, kredi kartıyla yapılan harcamalarda taksit sayısının azaltılması, pek çok kalemdeki harcamalarda ise taksit uygulamasının tamamen kaldırılmasının takasla ticaretin önünü açtığını söyledi.
Pasinlioğlu, cari açığı azaltmak ve tasarrufu arttırmak amacıyla kredi kartlı alışveriş ve kredi kartı kullanımına getirilen sınırlamanın, işletmeleri farklı alternatiflere yönelttiğini söyledi. Pasinlioğlu, kredi kartına taksit sınırlamasının pek çok sektörde sıkıntıya neden olduğunu, yalnızca işletmelerin değil, tüketicilerin de alternatif yollara başvurduğunu kaydetti.
Piyasalarda, taksit sınırlamasının neden olduğu durgunluğun, takasla ticaret gibi yöntemlerle ortadan kalkabileceğini vurgulayan Pasinlioğlu, şunları söyledi:
“Bu düzenleme ile birlikte takas merkezlerinin havuzuna, daha çok mal ve hizmet dahil olmaya başladı. Akaryakıttan mücevhere, cep telefonundan bilgisayara birçok sektörde taksitlerin kaldırılması, geri kalanlarda ise sınırlama getirilmesiyle birlikte neredeyse tüm sektörlerden takas havuzuna girdi var. Elindeki mal veya hizmeti satamayan işletmeler bunları, ihtiyaç duyduğu başka mal veya hizmetlerle takas ederek hem stoklarını eritiyor, hem de nakit harcamadan ihtiyacını gideriyor. Yeni düzenlemeden etkilenen turizm, otomotiv ve konut sektöründeki daralmanın da takasla ticaret sayesinde bir nebze olsun rahatlamasını bekliyoruz.”
“İŞLETMELERE NEFES ALDIRIYORUZ”
Bugün İstanbul ve Ankara başta olmak üzere Türkiye’nin pek çok yerinde, giderek artan sayıda işletmenin takas sistemiyle çalıştığını kaydeden Pasinlioğlu, “Swap çatısı altında oluşturulan havuzda, akla gelebilecek tüm sektörlerin mal ya da hizmetleri takas yoluyla satılıyor. Özellikle KOBİ niteliğinde olan işletmeler için takasla ticaret adeta kurtarıcı bir yöntem. Ürettiğini satamayan, sattığının parasını tahsil edemeyen firmalar, takasla ticaret yaparak soluk alıyor. Böylece yalnızca işletmelerin ekonomisine değil, Türk ekonomisine de katkı sağlanıyor” dedi.
HEDEF 1000 ÜYE VE YÜZDE 20 BÜYÜME
Öte yandan firma olarak son iki yılda 500 üye sayısına ulaştıklarını belirten Pasinlioğlu, bu yıl işlem hacminde ortalama yüzde 20 büyüme ve 1000 üyeye ulaşmayı hedeflediklerini söyledi. Pasinlioğlu, “Müşterilerimizin satışlarının yüzde 5’ini bu sistem ile yapmasını hedefledik” dedi.
TAKAS FİRMALARI “BİRLİK” ÇATISINDA BULUŞACAK
Türkiye’de takas sisteminin firma güvencesiyle işlediğine değinen Pasinlioğlu, sektörün hukuki altyapısının güçlendirilmesi için bir takım çalışmalar yaptıklarını söyledi. Bu alanda Türkiye genelinde 45 firmanın faaliyet gösterdiğini anlatan Pasinlioğlu, önümüzdeki günlerde birlik çatısı altında toplamak için çalışmalar başlattıklarını kaydetti. Pasinlioğlu, “Ankara merkezli kurulmasını planladığımız birlik ile bu sektörün daha bilinçli ve altyapısı güçlü gelişmesini arzu ediyoruz” dedi