GÜNDEME DAİR…                                    

Dünya nüfusunun yüzde 93′ünü oluşturan 130 ülke arasında yapılan Küresel Beşeri Sermaye Endeksi 2017 araştırma sonucuna göre Türkiye bu sıralamada 75′inci…

İlk 20 ülke kim diye baktığımda; Norveç, Finlandiya, İsviçre, ABD, Danimarka, Almanya, Yeni Zelanda, İsveç, Slovenya, Avusturya, Singapur, Estonya, Hollanda, Kanada, Belçika, Rusya, Japonya, İsrail, İrlanda ve Avustralya… 2023 yılı için büyüme, ihracat, kişi başı gelir gibi birçok başlıkta kendine hedef belirleyen Türkiye, bu sıralamada kendine nasıl bir hedef belirledi? Hadi 2023’ü geçtim, 10 yılın sonundaki hedefe dahi razıyım!…

Tüm dünyada bireylerin eğitim yoluyla kazandıkları bilgi ve nitelikler, işbaşındaki eğitimlerle kazanılan beceriler insan sermayesinin bileşenleri olarak kabul ediliyor.  Tabi beşeri sermayeyle ilgili riskler de bulunuyor. İş kazaları, mesleki yeterliliğin olmaması, kadınların ekonomiye eşit katılmaması ve beyin göçü gibi… Diğer önemli bir husus da beyin göçünün yaşandığı ülkelerinin üst sıralarında Türkiye’nin geldiğini gösteriyor. Bugün sadece ABD’de 4 bine yakın Türk hekimi hem yaptıkları bilimsel çalışmalar hem de geliştirdikleri tıbbi yöntemlerle bilim dünyasında çığır açıyor.

2020 yılına kadar gelişmekte olan ülkelerde her gün yaklaşık 25 bin yeni işçinin işgücü piyasasına gireceği öngörülüyor. Buna karşılık, küresel düzeyde 200 milyondan fazla insanın işsiz olmaya devam etmesi bekleniyor. Ayrıca, önümüzdeki 10 yılda yaklaşık 50 milyon yüksek nitelikli iş için başvurularda bir açık olacağı tahmin ediliyor.

Yani, küresel işgücü piyasası açısından gelecekteki tek problem işsizlikle mücadele olmayıp, aynı zamanda yüksek nitelikli işgücü açığını karşılamak olacak.

Türkiye’de işgücüne katılım oranı, diğer ülkelere göre düşük seyrediyor. İşgücüne katılım oranını etkileyen faktörlerden birisi, Türkiye’de kadınların işgücüne katılım oranının düşük olmasından kaynaklanıyor. Bir diğer faktör ise işgücüne katılım oranının en yüksek olduğu yüksekokul ya da fakülte mezunu kişilerin toplam istihdam içindeki payının düşük olması. Yine kentleşmenin ve teknolojik gelişmelerin işgücüne katılım oranı üzerinde etkisi olduğu unutulmamalı.

Dünyadaki eğitim seviyesine göre istihdam edilme oranlarına bakıldığında Almanya üniversite eğitimi almış kişilerin istihdam oranının en yüksek olduğu ülke olarak ön plana çıkıyor. Türkiye’nin ise özellikle üniversite mezunlarının istihdam oranları bakımından son sıralarda yer aldığı görülüyor.

2020 yılına gelindiğinde bilişsel becerilere olan talebin yüzdesel olarak artacağı öngörülüyor.  Bilişim teknolojileri, iletişim, ekip çalışması ve yabancı dil gibi bilgi ve becerilerin ön plana çıktığı görülüyor.

Firmaların bünyelerinde sayısal olarak en fazla çalıştırdıkları nitelikli işgücünün meslek dağılımına bakıldığında beyaz yaka olarak da nitelendirilen iş analisti, makine mühendisi, bilgisayar mühendisi, elektrik-elektronik mühendisi ve yazılım geliştiricisi mesleklerinin istihdamda daha büyük yere sahip olduğu izleniyor. Büyük ölçekli firmaların genel olarak daha fazla sayıda makine mühendisi, diğer ölçeklerdeki firmalar ise iş analisti istihdam ediyor.

Elde edilen bulgulara göre beyaz yakalı meslek gruplarında yeni mezun olarak çalışan kişilerin sayısı oldukça az. Mikro ölçekli firma ortalamalarına bakıldığında tekstil, metalurji ve malzeme, kimya ve makine mühendisliği mesleğindeki çalışanların büyük çoğunluğu tecrübeli kişilerden oluşuyor. Mavi yakalı meslek grupları incelendiğinde ise yine en çok çalışan olduğu belirtilen mesleklerdeki personelin ağırlıklı olarak yeni mezun olmayan kişilerden oluştuğu görülüyor.

Beyaz yakalı grupta temininde en çok güçlük çekilen meslekleri büyük ölçekli firmalarda istenilen özelliklere sahip makine mühendisi, orta ve küçük ölçekli firmalarda iş analisti, mikro ölçekteki firmalarda ise yazılım geliştiricisi oluşturuyor. Mavi yakalı meslek gruplarına bakıldığında büyük ve küçük ölçekli firmalar istenilen özelliklere sahip otomasyon sistemleri destek elemanı, orta ölçekli firmalar elektrik pano elemanı, mikro ölçekli firmalar ise kimyager bulmakta güçlük çekiyor.

Rakamlar ve araştırmada gösteriyor ki; ekonomini reçetesi, insan sermayesinde…Gelişmişliğin en büyük göstergesi bu!…