EGE Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı ve Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkan Yardımcısı Mehmet İşler, İzmir’in hedef pazarlarda tanınmadığını belirterek, “Ülkemize gelen 25 milyon turistten 11 milyonunu Antalya alıyor. 5 milyon nüfuslu İzmir’e 500 bin turist geliyor.  İzmir turizminin gerilemesinden yerel yönetimin ilgisizliğinin de payı var. Ne yazık ki bu şehri yönetenlerin gündeminde turizm yok. Bu yüzden İzmir tanınmıyor, yeterince tanıtılmıyor” dedi.

İşler ile Türkiye’nin 2023 yılı turizm hedeflerine ulaşmasında İzmir’in rolünü, şehrin bu konuda nasıl yol alması gerektiği konusunu konuştuk.

 

- İzmir’in turizmde bugüne kadar ihmal edilmişliğini avantaja dönüştürebilmek için yapılması gerekenler neler?

 

Turizmin başladığı kentlerden biri olan İzmir sadece deniz, kum, güneş değil, neredeyse turizmin her türünün yapılabildiği ender kentlerden biri. İlklerin ve öncülerin şehri olmasına karşın İzmir, turizmden hak ettiği payı alamayan, ihmal edilmiş bir şehir. Geçmiş yıllarda 1 milyon 200 bin olan turist sayısı bu yıl 850 bine geriledi. Bu çok düşük bir rakam, İzmir’in hak ettiği değer değil.

 

Her şeyden önce, Türkiye’nin bir turizm politikası, İzmir’in bir turizm hedefi, bu şehri yönetenlerin gündeminde turizm olmalı. Dünyada ülkelerin yanı sıra artık şehirler arasında rekabet söz konusu. Bu rekabet ortamında doğası, çevresi, yaşam biçimi ve sahip olduğu değerler ve turizm potansiyeliyle İzmir geri düşmemeli. İzmir turizminin yol alabilmesi, iş ve turist potansiyelini artırabilmesi için gerekli beş önemli unsura dikkat çekmek istiyorum.

 

- İzmir’in havayolu şirketlerinin aktarma merkezi olması gerekiyor. İzmir’e aktarmalı değil, direkt uçuşlar yapılmasını istiyoruz. Direkt uçuş olmaması nedeniyle kongre turizmini kaybettik. Sağlık turizmi vardı, onu da kaybediyoruz.

 

- Turizm gelirlerinin neredeyse dörtte biri deniz turizminden geliyor. Son dönemde deniz turizminin popülerliği artıyor. Deniz turizminin en önemli unsurlarından biri marinalar. Doğal liman olan İzmir Körfezi bu açıdan son derece elverişli. Kent içinde bir marinaya büyük ihtiyaç var.

 

- Bunca medeniyete ev sahipliği yapmış İzmir’de medeniyetler müzemiz yok. Dünya değişiyor, teknoloji destekli interaktif müzecilik almış başını gidiyor, ama bizim hala bir müzemiz yok, o nedenle tarihi eserlerimiz depolarda duruyor.

 

- Spor turizmi en önemli turizm türlerinden biri. Ama İzmir’de uluslararası uluslar arası turnuvaların, şampiyonaların yapılabileceği, yabancı kulüpleri ağırlayacağımız bir stadımız hala yok.

 

- Tanıtım, tanıtım, tanıtım… Daha önce de belirttiğimiz gibi, İzmir yeterince tanınmıyor, tanıtılmıyor. Dış turizmden beklenen verimin alınabilmesi ve var olan büyük potansiyelin değerlendirilmesi için yurt dışı pazarlarda etkin tanıtım zorunlu.

 

Dış pazarda yeterince tanıtılmadığı için İzmir turizmi her geçen yıl kan kaybediyor. İzmir’e yeni kan, yeni soluk, bunun için de yönümüzü dış pazarlama çevirmemiz gerekiyor…

Eğitim ve gelir seviyesi orta ve üzeri, çevreye duyarlı, marka bilinci yüksek, paket tatil turlarından çok özel ilgiye yönelik turizm türlerini tercih eden gezginlere hedefleyen türlere yönelmek gerek.

 

- Türkiye’nin 2023 yılı turizm hedeflerine ulaşmada İzmir’in rolünü değerlendirir misiniz?

 

Turizm yatırım, tüketim, istihdam, dışsatım, döviz getirisi ve kamu gelirleri boyutuyla ekonomiye önemli katkılar sağlayan bir sektör. Turizm sektörü 2023 yılında 50 milyon turist, 50 milyar dolar turizm geliri hedefliyor. Turizm sektörünün uzun vadeli ve sağlıklı gelişmesi sağlanarak bu hedefe ulaşılabilir.

 

Türkiye’nin üçüncü büyük şehri olan İzmir, ekonomik büyüklüğü ile Türkiye ekonomik ve sosyal hayatına en önemli katkıları veren kentlerin başında geliyor. Sanayi ve ticarete dayalı bir kalkınma süreci geçiren İzmir turizm potansiyelini gerçek anlamda değerlendiremiyor. Hepimizin bildiği ve sıkça dile getirdiğimiz olumsuzluklar, İzmir’in Türkiye’de ve dünyada öne çıkan diğer turizm destinasyonlarıyla rekabet gücünün ve pazar payının düşük olması sonucunu doğruyor. Türkiye’de önde gelen turizm merkezleriyle karşılaştırıldığında İzmir hem arz hem de talep yanlı olarak geri planda kalıyor. 900’e yakın turistik işletmenin bulunduğu kentin Türkiye toplamında aldığı pay ise yüzde 10 dolayında. İzmir, turist sayısı bakımından Antalya ve İstanbul’un onda biri, Muğla’nın da yarısı kadar bir hacme sahip. İzmir’in turizm potansiyelini bir kalkınma aracına ve refah kaynağına dönüştürmesi için çok yönlü bir turizm politikasını uygulamaya koyması gerekiyor.

 

-Bugün itibariyle İzmir’in turizm yatak kapasitesi hakkında bilgi verir misiniz?

 

Türkiye turizminin göstergeleri açısından en büyük dördüncü kent konumunda bulunan İzmir’de bakanlık ve yerel yönetimlerden belgeli konaklama tesisi ve yatak sayısı ılımlı oranlarda artmaya devam ediyor. 30 Nisan 2018 tarihi itibariyle, İzmir’de işletme belgeli 98 tesis 18 bin 272 oda ve 37 bin 386 yatağa sahip. Yatırım belgeli 5 bin 775 oda ve 13 bin 51 yatak kapasiteli 74 tesis bulunuyor. İzmir ve ilçelerinde işletme ve yatırım belgeli 272 tesis, toplamda 42 bin 319 oda ve 50 bin 437 yatağa sahip bulunuyor. Yerel yönetimlerden belgeli olanlarla birlikte İzmir’de toplam yatak kapasitesi 81 bin 500 dolayında.

 

- Yatak sayısı kadar yatak kalitesi de çok önemli. Mevcut tesislerimizin altyapısının yetersiz olduğu ifade ediliyor. Sizin bu konudaki tespitlerinizi alabilir miyiz?

 

İyi hizmet veren genç ve kaliteli tesislerimiz var. Avrupalı gezginler daha kaliteli, daha iyi hizmet alabileceği tesislerde tatil yapmak istiyor, bu nedenle yüzünü ülkemize çeviriyor, ülkemizde tatil talebi artıyor. Avrupa’daki popüler tatil bölgelerindekilerden daha kaliteli tesislerimiz Avrupalı turiste daha cazip geliyor.

 

Bunun yanında, elbette yenilenme ihtiyacı olan tesislerimiz de bulunuyor. Sektörün uzun vadeli, düşük faizli kredilerle mali yönden desteklenmesi yeni yatırımlar ve var olan tesislerin yenilenmesi açısından büyük önem taşıyor. Biz de yenilenmeye ihtiyacı bulunan Ege’deki tesislerin bu ihtiyacı karşılamasına katkı koymak üzere yeni bir organizasyona yöneldik. 20-23 Şubat 2019 günlerinde Gaziemir’deki Fuarİzmir’de 4. Otel Ekipmanları Ağırlama Konaklama Teknolojileri ve Ev Dışı Tüketim Fuarı ETİK ve Türkiye Otelciler Federasyonu’nun (TÜROFED) katkısıyla düzenlenecek.

 

- İzmir turizmini nasıl pazarlayacağız?

 

Ülke ve kent ekonomisine ciddi katkılar sağlayan Türkiye turizmi konjonktürdeki ve diplomasi alanındaki gelişmeler sonucu krizde. Bunun yanında İzmir’in hedef pazarlarda tanınmaması önemli bir etken. Ülkemize gelen 25 milyon turistten 11 milyonunu Antalya alıyor. 5 milyon nüfuslu İzmir’e 500 bin turist geliyor.  İzmir turizminin gerilemesinden yerel yönetimin ilgisizliğinin de payı var. Ne yazık ki bu şehri yönetenlerin gündeminde turizm yok. Bu yüzden İzmir tanınmıyor, yeterince tanıtılmıyor.

 

- İzmir’in turizmde izlemesi gereken yol nedir desem nasıl yorumlarsınız?

 

Daha önce de söylediğimiz gibi, bu kenti yönetenlerin gündeminde turizm olmalı. İzmir, sahip olduğu değerler ve turizmi çeşitlendirecek potansiyel bakımından oldukça zengin, alabildiğine özgür, modern, rahat yaşam tarzına sahip bir kent. Yerel yönetimler bu potansiyeli harekete geçirebilir, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin öncülüğünde bu kentte de karnaval türü etkinlikler düzenlenebilir. Böylece sağlanacak hareketlilikle ekonomimize de ciddi katkı sağlanır, ölü sezonda turizmcinin yüzü güler, turizmden geçinen emekçiler ve esnaf da bundan payını alır. İş kentimizin ve bölgemizin etkin tanıtımı ve sahip olduğu potansiyelin değerlendirilmesinde, iç ve dış pazarlarda gereğince tanıtılmasında.

 

- 2017 yılında nasıl bir sezon geçirdiniz, bu yıla yönelik öngörüleriniz neler?

 

İzmir turizmi 2017 yılınının tamamında yüzde 13,6 büyüdü. İzmir turizminin Ocak – Aralık döneminde ağırladığı ziyaretçi sayısı 763 bin 810 oldu. 12 aylık dönemde İzmir turizmi ana pazarları içinde Hollanda, İngiltere, İtalya, İsviçre ve İskandinavya dışında toparlanma yaşadı. Rusya başta olmak üzere BDT ülkeleri, İran ve Polonya gibi bazı pazarlarda yüksek oranlı büyümeler gerçekleşti. Ana pazarlarda gerileme görülmesine karşın 2017 yılında İzmir turizmi 2015 yılının 438 bin gerisine düştü.

 

Adnan Menderes Havalimanı girişleri de yüzde 12,8 artarak 708 bin 692’ye çıktı. İzmir’e yurt dışından gelen vatandaş ziyaretçi sayısı da yüzde 11 artarak 659 bine yükseldi. Öte yandan, 12 aylık dönemde Alsancak Limanı kruvaziyer turist trafiği 2 bin 800’den 7 bin 193 kişiye çıktı. 2017’de yaşanan iyileşmeyle 2016 krizini rakamsal boyutta aşan İzmir turizmi geçmiş dönemlerin çok gerisinde kaldı.

 

- Şehir turizmi konusunda yapılan çalışmalar sizce yeterli mi?

 

Turizm istatistikleri, şehir turizmi konusunda yapılan çalışmaların yetersizliğini tüm açıklığıyla ortaya koyuyor. Yönümüzü dış pazarlara çevirmemiz gerekiyor. Dış turizmden beklenen verimin alınabilmesi ve var olan büyük potansiyelin değerlendirilmesi için yurt dışı pazarlarda etkin tanıtım zorunlu.

 

- Dernek olarak bu yıl gerçekleştireceğiz projeleri anlatır mısınız?

Ülkemiz ve bölgemizin dünya turizm pazarındaki rekabet gücünün arttırılması ve sektörde kalitenin ölçüsünün uluslararası düzeyinde ötesine taşınarak dünyada lider konuma gelmesinin yapı taşlarını oluşturmak hedeflerimiz arasında. ETİK üyesi kuruluşlarla birlikte turizm sektörünün yaşadığı sorunların kamuoyunda tartışılması, turizm sektörüne ilişkin farkındalık oluşturulması, sorunların bakanlığa aktarılıp çözümü için çalışıyoruz. Ülkemizde, bölgemizde ve kentimizde turizmin çeşitlendirilmesi, bölgeye gelen turist sayınının artırılması için yurt içi ve yurt dışında workshop, fam trip tarzı tanıtım çalışmaları yapıyoruz, fuarlara katılarak bölge destinasyonlarını ve tesislerin tanıtımına katkı koyuyoruz. Bütün bu çalışmalarımız aralıksız sürecek.

Aynı zamanda, tesislerimize kalite ve standardizasyonun geliştirilmesinde etkin rol oynuyoruz. Kültür ve Turizm Bakanlığı’yla işbirliği içindeki tesisleri sınıflandırma komisyonunda yer alıyoruz. Üye kuruluşların yasal gelişmeleri, mevzuat ve yönetmeliklerdeki değişikleri izleyebilmesi için bilgilendirme toplantıları düzenliyoruz. Sektörel toplantılarda bölgemizin ve üyelerimizin sorunlarını dile getiriyoruz. Yayınladığımız “özel yönetim raporları” hem sektörün hem de bölge turizminin röntgenini çekiyor, sektöre ilişkin ciddi bilgiler veriyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yayınladığı istatistiklerden yararlanarak hazırlanan raporlarda sektörün hedef pazarlardaki durumu, kente hava, kara ve deniz yoluyla gelen turistlerin sayısı, pazar payı hakkında ayrıntılı bilgilere yer veriliyor.