Tesis Hizmetleri Yönetimi İş Adamları Derneği (TESHİAD) Başkanı Nurcan Germani, son dönemde ülke genelinde özellikle inşaat alanında gerçekleşen büyük ve önemli projeler ile endüstriyel temizlik sektörünün atağa kalktığını söyledi, Germani, “Kamu projeleri yüzde 24 oranında arttı. Havaalanı sayısı 27’den 73’e, 5 yıldızlı otel sayısı 297’den 590’a yükseldi. Alışveriş Merkezi (AVM) sayısının ise bu sene yüzde 25 büyüyerek 450’ye, 18 milyon konut sayısının ise 2050 yılında 30 milyona ulaşması bekleniyor. Bu tesislerin ekonomik değerinin korunması, kullanıcılarına sağlıklı entegre hizmetler tüm dünyada olduğu gibi işin uzmanları ve profesyonelleri tarafından yerine getirilmesi zorunlu hale geldi” diyor.
Bu yıl yüzde 17 büyüme ve 15 Milyar Euro ciroya ulaşmayı hedeflediklerini bildiren Germani, “Avrasya bölgesinde endüstriyel temizlik sektöründe yükselen Pazar konumundayız” diyor.
TİCARET Sohbetleri köşemin bu haftaki konuğu olan Germani ile Türkiye’deki endüstriyel temizlik pazarının gelişimi, yaşanan sorunlar, yapılması gerekenler ve sektörün beklentileri üzerine konuştuk.
TESHİAD’dan bahsedebilir misiniz? Ne zaman ve ne amaçla kuruldu?
TESHİAD 1985 yılında temizlik hizmetleri sunan firmalar arasında temizlik hizmetleri sektörünün sorunlarının ve gelişim sürecini yakından takip etmek çözüm üretmek, sektörü geliştirmek, sektör arasında birlik ve beraber ortak hareket etmek, dayanışmayı sağlamak, amme ve kamuoyunu sektörümüz hakkında bilgilendirmek ve sektörün gelişimi açısından doğru yönlendirmek, Avrupa ve dünyada sektörün gelişimini takip etmek, entegre olmak gibi bir misyon ile Temizlik ve Sanayici İş Adamları Derneği adı ile kuruldu.
Son dönemde ülke genelinde özellikle inşaat alanında gerçekleşen büyük ve önemli projeler ile endüstriyel temizlik sektörü olarak atağa kalktık. Kamu projeleri yüzde 24 oranında arttı, havaalanı sayısı 27’den 73’e, 5 yıldızlı otel sayısı 297’den 590’a yükseldi. Alışveriş Merkezi (AVM) sayısının ise bu sene yüzde 25 büyüyerek 450’ye, 18 milyon konut sayısının ise 2050 yılında 30 milyona ulaşması bekleniyor.
Bu tesislerin ekonomik değerinin korunması, kullanıcılarına sağlıklı entegre hizmetler tüm dünyada olduğu gibi işin uzmanları ve profesyonelleri tarafından yerine getirilmesi zorunlu hale geldi. Bu gelişim ile derneğimiz üyeleri müşterisine entegre gelişim kaydetmek, dünya ile sektöründe entegre olabilmek adına derneğin faaliyet kapsamının tesis yönetim hizmetlerinin tamamını kapsayacak şekilde değiştirilmesine karar verildi. Böylelikle derneğimizin adı TESHİAD (Tesis Hizmetleri İşadamları Derneği ) olarak değiştirildi. Hali hazırda 90 üyemiz bulunuyor.
Sektörümüz tesis hizmetleri adı ve kapsamı altında; temizlik, güvenlik, teknik bakım, catering, pest kontrol, ofis destek, bahçe bakım, ikram hizmetleri, depo yardımcı hizmetler, satın alma, bordro hizmetleri başta olmak üzere bir çok hizmeti isteğe göre ayrı ayrı, birbirine entegre veya anahtar teslim tesis yönetim hizmeti şeklinde sunma becerisine sahip.
2017 yılı sektörünüz için nasıl geçiyor? İlk yarı rakamlarına göre ne kadarlık bir büyüme gösterdiniz? 2016 yılı ile karşılaştırabilir misiniz?
Sektörümüzün 2016 yılını önceki yıllara göre daha durağan ve pozisyonunu koruyucu bir konumda geçirdiğini söyleyebiliriz. Nedeni ülkemizdeki darbe girişimi ve referandum süreci oldu. Buna rağmen sektörümüz 2016 yılında yüzde 5 büyümeyi başardı. 2017 yılına ise daha dinamik bir giriş yaptık. 2017 yılı için öngörümüz %17 büyüme ile 15 Milyar Euro ciroya ulaşmak. Avrasya bölgesinde endüstriyel temizlik sektöründe yükselen Pazar konumundayız. Sektörün çatı örgütü olarak fuarların sektörümüze yeni Pazar fırsatları sunduğuna inanıyoruz.
Sektörümüzün büyüme oranları ülkemizdeki üretim ve inşaat sektörünün büyüme oranlarına entegre. Ülkemizde üretim tesislerinin açılması, ofis , konut avm projelerinin gerek karma olarak gerekse de tekil şekilde yatırımların artması, devlet kamu bölümünde güçlü kamu ekonomisi sayesinde kamu temizlik ihalelerinin büyümesi sektörümüzün gelişmesinde en önemli yapı taşlarıdır. Kısacası bu tesislerin sayısı arttıkça endüstriyel ve kurumsal temizlik hizmetleri sektörü aynı paralellikte büyüme gösterecek.
Sektörünüzün son beş yılda nasıl gerçekleşti? 2017 sonunda sektörünüzün ne kadar büyümüş olmasını öngörüyorsunuz?
Son beş yılda pazar payımızı ortalama 13-14 milyar Euro ya yükselttik. 2017 yılı sonunda endüstriyel temizlik sektörünün yüzde 17 büyüyerek 15 Milyar Euro ciroya ulaşmasını öngörüyoruz. Endüstriyel temizlik sektörü alanında faaliyet gösteren 3 bin firmamız bulunuyor bu sayı özellikle son dönemde trend olan ev, cam temizliği, halı, yatak yıkama gibi butik küçük işletmeleri de dahil ettiğimizde 5 bine kadar yükseliyor. Yıllık ciromuz 13-14 milyar Euro’ya ulaşıyor ve 1 milyon 300 bin kişiye istihdam sağlıyoruz.
Endüstriyel Temizlik Sektörü (ciro/yıl Milyar Euro)
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
| 9,48 | 9,98 | 10,73 | 11,67 | 12,82 | 13,50
(ilk yarı dönem) |
15,00
(tahmini hedef) |
Sektörünüzün son dönemdeki en önemli artı ve eksileri nelerdir? Odaklandığınız en önemli konu başlıkları neler oldu?
Sektörümüzün bugününe gelindiğinde müşterilerimizin kendi işine odaklanma isteğinin artması ve outsurcing (dış kaynak kullanımı ) kültürünü benimsemesi önemli pozitif gelişmelerin başında gelmektedir. Son beş yıldır inşaat sektörünün gelişimi, kamu özel ortaklı projeler e ait tesislerin hayata geçmesi sektörün büyümesine olumlu etki etmiştir. Derneğimiz ile Meslek Yeterlilik Kurumu arasında yapılan anlaşma ile temizlik personel standardının yazılması ve standardının tescil edilmesi hususundaki çalışmalar sektörümüz için çok değerli ve olumlu bir çalışma olarak devam etmektedir.
Her sektör gibi bizim sektörümüzün de negatif yanları mevcut, ama biz bu durumu tersine çevirmek için elimizden geleni yapıyoruz. Sektörümüzün eksilerini sıralarsak;
Temizlik mesleğinin hala meslek olarak yasalaşmamasının getirdiği dezevantajlar var. Sektör firmaları arasında hala yıkıcı rekabet var. İsteyen her girişimcinin bir takım yeterlilikler almadan temizlik sektörüne girmesi ve kısa süre sonra iflas vb durumlarla karşı karşıya kalıp sektörü olumsuz etkiliyor. Temizlik çalışanlarının hala belli bir yüzdesinin işini bir meslek olarak görmeme önyargısını kıramaması var.
Sektörümüz ve derneğimizin gelecek yıl vizyon planları içinde odaklanacağı konuların başında, sektörümüzün eksilerini pozitife çevirmek, sektörün her gün değişkenlik gösteren beklentilerine duyarsız kalınmadan hizmetlerini geliştirerek müşterisine değer kazandıran çalışma modellerini oluşturmak, çalışanlarımızı motive ederek, eğitimlerini sürekli kılarak sektörün ekonomik değerini arttırmak, sektör firmalarımızın teknolojik olarak yenilenmiş makina-ekipman kimyasal kullanımı yanında yazılım destekli hizmetlerini müşterilerine en kısa sürede ulaştırabilmeleri için AR-GE’ye zaman ve kaynak ayırmak olacak. Tüm bu çalışmalar sektörün sürdürülübilirliği açısından odak noktamız olacak.
Sektörünüzün geleceğini nasıl görüyorsunuz? Önümüzdeki 5 yılda en önemli hedefiniz nedir?
Endüstriyel temizlik sektörümüz yıllık 13-14 milyar Euro cirosu ve 1,3 milyon kişiye sağladığı istihdam ile gelecek vaad eden bir sektör. Geçmiş yıllara da bakıldığında bir çok sektöre göre büyüme oranı en yüksek sektörler arasında yer alıyor. Özellikle son üç yıldır büyük ölçekli binaların tesislerin devreye girmesinin yarattığı büyüme yanında, iş kazaları ve riskini üstlenmek istemeyen bir çok küçük işletme ve ev apartman müşterisi talepleri yüzlerce yeni temizlik firmasının kurulmasını sağladı. Bu tarz butik hizmetler sunan firmalar sektörümüzün büyümesinde önümüzdeki dönemde ciddi katkıları olacak, hatta ülkemiz temizlik pazarında önemli bir payı ellerinde bulunduracaklar. Özellikle Avrupa ve Amerika’daki sektörel gelişimlere baktığımızda bu gelişmenin geçmiş yıllarda aynı şekilde tezahür ettiğini görmekteyiz. Bugün Avrupa ve Amerika’da evlerde sadece cam temizliği hizmeti, halı yıkama yatak yıkama hizmeti sunan binlerce küçük işletme mevcut. Sektörümüzde büyük ölçekli tesislere hizmet sunan yeterli sayıda yerli yabancı temizlik firması mevcut. Özellikle küçük ölçekli butik hizmet sunan firmalarımızın sayısının arttırılması belli disiplinler içinde ekonomiye kazandırılması sektörümüz açısından önümüzdeki 5 yıldaki en önemli hedeflerimiz arasında yer alıyor.
Devlet teşvik ve kanunlar tarafında talepleriniz neler?
Kanunlar kapsamında beklentilerimiz ;
- MYK tarafından temizlik personeli meslek standardının tamamlanması ve meslek olarak kabul edilip yasalaşması,
- Ülkemize gelen yabancı sektör yatırımcılarının ülkemizde temizlik sektöründe firma kurma talepleri halinde ortaklık hisse oranlarına sınırlama getirilmesi, yerli hizmet firmalarının korunmasına yönelik pozitif ayrımcı kanunlar getirilmesi,
- Temizlik sektörü firmalarına sağlanan iş edindirme istihdam ve hazine teşviklerinin süresinin uzatılması,
- İş davalarının kısa sürede sonuçlanması mahkemelerinin işverenlerini potansiyel suçlu olarak ön yargısız yargılamalarının sağlanması,
- Arabulucu mahkemelerin işlevselliğinin arttırması,
- Borç alacak davalarında inkar tazminat oranlarının alacak tutarının iki katına çıkartılması,
- Vergi ve SKG da evrak saklama süresi yükümlülüğünün 3 yıla çekilmesi mali ve SGK denetimlerinde en fazla 3 yıla geri gidilmesi geriye dönük İş davalarını açma süresinin 3 yıla çekilmesi,
- Banka faizlerinin düşürülmesi ,
- Temizlik makinalarının leasing ile satın alınmasını kolaylaştıracak reyting değer oranlarını arttıracak girişimlerde bulunulması,
- Toplu konut , site, apartman vasfında bulunan deftere tabi olmayan Kat Malikleri Kanunu kapsamında hizmet alan yönetimlere sunduğumuz hizmetlerin KDV’sinin sıfırlanması . Zira siteler apartmanlar bu giderleri giderleştirememekte, KDV’sini gider yazamamaktadır. Bu durum hizmet sektörünün gelişimini ciddi derecede engellemektedir.
- KOBİ tanımının sektörümüzün tamamını çalışan sayısı en olursa olsun kapsamasının sağlanması.