Elektrik dağıtım sektöründe müşteri memnuniyetini artıracak uygulama Yeşilırmak Elektrik Dağıtım AŞ (YEDAŞ)’tan geldi. Yeni sistemde şebeke anlık izlenecek, arıza tespiti ve müdahale süresi kısalacak.
2011 yılından bu yana uluslararası standartlarda, nitelikli ve sürdürülebilir elektrik dağıtım hizmeti sunmak amacıyla Ar-Ge faaliyetleri yapan YEDAŞ, dijitalleşme yatırımları kapsamında Akıllı Ölçü Devreleri ve Alçak Gerilim Şebeke İzleme Sistemi (AGİS) Projesi ile sahada 150 bin noktada kontrol yapıyor.
2020 yılına kadar dijitalleşme alanında yatırımlarını tamamlayarak şebeke izleme ve yönetimini akıllı sistemler üzerinden yürütmeyi hedefleyen YEDAŞ, Türkiye’de ilk olma özelliğine sahip AGİS’i mevcut Otomatik Sayaç Okuma Sistemi (OSOS) ile bir bütün haline getirilerek, 12 bin 500 dağıtım trafosu ve çıkış kollarında, yaklaşık 150 bin noktada anlık enerji durumunu takip edebiliyor.
Bu sayede Alçak Gerilim çıkışlarındaki şebekenin akım, gerilim ve güç parametreleri gerçek zamanlı izlenerek arızanın yer tespiti ve arızaya müdahale süreleri kısaltılacak ve tedarik sürekliliğinin sağlanmasına dönük önemli iyileşme sağlanacak.
Aynı zamanda sistemden alınan veriler ile daha verimli bakım ve yatırım planlamaları yapılabilecek. Olası arıza ve doğa olaylarını izleyerek oluşabilecek arıza ve kesintilerin önüne geçilebilecek. İş sağlığı güvenliğini tehdit eden unsurlarla ilgili bilgilerin sistemden görülebilmesi sayesinde tehdit unsurları önceden giderilebilecek.
YEDAŞ, Astronomik Zaman Saati ile çalışan Aydınlatma Sistemi’ni, akıllı ekipmanlardan oluşan, mevsimsel ve bölgesel etkilere göre uzaktan programlanabilen aydınlatma sistemine dönüştürdü.
5 ilde 13 bin 500 noktadan oluşan aydınlatma tesisleri ana izleme merkezinde yönetilecek. Zamanından önce veya sonra devreye giren ve çıkan aydınlatma sistemlerinin uzaktan yönetilmesiyle; müşteri memnuniyeti, kamu kaynaklarında tasarruf; tüketim değerlerinin uzaktan takibi ile lokal aydınlatma arızalarının uzaktan tespit edilmesini hedefliyor.
YEDAŞ Genel Müdürü Rıdvan Aktürk, yeni geliştirdikleri yazılımla hanelere giden enerji durumunu anlık takip edebileceklerini belirterek, “Ortalama 4 yıldır geliştirme çalışmalarını yürüttüğümüz bu proje için ayırdığımız bütçe toplam 10 milyon dolardı. Yeni sistem ile şebekelerin akım, gerilim ve güç parametreleri gerçek zamanlı izlenerek arızanın yer tespiti ve müdahale süresi kısaltılacak” dedi.
YEDAŞ’ın sorumlu olduğu Samsun, Ordu, Amasya, Sinop ve Çorum bölgelerinde toplam 3 milyona yakın vatandaşın ikamet ettiğini kaydeden Aktürk, bu müşterilerin her birine kesintisiz ve sürekli elektrik temin etmek için şebeke, teknoloji ve Ar-Ge çalışmalarını sürdürdüklerini ifade etti.
Aktürk, AGİS Projesi’nde amaçlarının elektrik kesintilerini engellemek, doğa olayları gibi nedenlerle gerçekleşen kesintilere de çok hızlı şekilde müdahale etmek olduğunu söyledi.
Tedarik sürekliliği ve kalitesini artırmak için şebekelerini güncel tuttuklarını dile getiren Aktürk, “Geçtiğimiz 5 yılda 400 milyon dolara yakın yatırım yaptık. Şebekenin iyileştirilmesinin yanı sıra hanelere ulaştırdığımız elektriğin durumunu gerçek zamanlı takip ederek kısa sürede giderilmesini sağlamayı hedefliyoruz. İşin tabiatında kesintiler ve bazı aksaklıkların olması mümkün. Yeni sistem ile bir sokakta veya mahallede yaşanan elektrik kesintisini, müşteri bildiriminden bağımsız anlık tespit edebileceğiz. En yakın ekibimizi yönlendirerek kısa sürede giderilmesini sağlayacağız” diye konuştu.
Dünyada alçak gerilim şebekesinde söz konusu izlemeyi yapan başka bir sistem olmadığının altını çizen Aktürk, AGİS’in yüzde 100 yerli bir proje olduğunu ve tamamen Türk mühendislerin yazılım ve donanımıyla yapıldığını söyledi.
Alçak gerilimin anlık takibiyle elektrik kesintilerinde sürenin kısaltılacağını vurgulan Aktürk, şöyle devam etti: “Bu yazılım mevcut sayaç okuma sistemiyle bir bütün. 12 bin 500 dağıtım trafosu ve çıkış kollarında yaklaşık 150 bin noktadan anlık enerji durumunu iletiyor. Aynı zamanda yatırım planlamalarımızı da daha etkin uygulamamızı sağlıyor. Hanelerle ilgili olarak öncelikle 55.000 kilovat saat üzerinde tüketimi olan 5 bin müşteri, sisteme dahil edilerek toplam enerji tüketiminin yüzde 40’ı anlık takip edilebilecek. Hanelerin yanı sıra aydınlatma sistemlerinin de tek noktadan yönetilebileceği bir yapı. İlerde lokal aydınlatma arızalarının uzaktan tespit edilmesini de hedefliyoruz.
DONANIM BİTTİ YAZILIM GELİŞİYOR
AGİS Projesi’nin donanım kısmının geliştirilmesinin tamamlandığını ifade eden Aktürk, yazılım kısmında çalışmaların sürdüğünü söyledi.
Gelecek yılın sonunda projenin tüm imkanlarının, tam anlamıyla kullanılabileceğini kaydeden Aktürk, şunları aktardı:
“Bugün elektriğiniz gittiği zaman bekliyorsunuz, eğer 5 dakika gelmediyse 186’yı arıyorsunuz. Konumunuzu sistemde görmüyorsak bize ulaştığınızda hanenizdeki enerji durumundan haberdar oluyoruz ve ekipleri yönlendiriyoruz. Bu sistemi kurduğumuz zaman sizin bizi aramanıza gerek kalmayacak. Nerede arıza varsa anında onu bizim arkadaşlarımız, sokağına, mahallesine kadar görecekler ve çok hızlı tespit edilecek. Hatta ikinci aşamada şunu yapacağız, bizde cep telefonu kayıtları olan müşterilerimize o bölgede bir kesinti olduğunda kısa mesaj atarak bilgilendirme yapacağız. Onlar bize haber vermeyecekler, biz onlara ‘Bölgede şu kadar aboneyi etkileyen bir kesinti olmuştur, tahmini olarak şu saatte giderilecektir’ diye haber vereceğiz.”
AGİS’in müşteri memnuniyetini ciddi anlamda etkileyeceğini düşündüklerini aktaran Aktürk, “Genel olarak arızanın mahiyetine göre değişmekle birlikte ortalama 15-20 dakikada müdahale ediyoruz. Ancak bu projeyle birlikte hedefimiz her sene arızaların yüzde 20 oranında azalması ve arızaya müdahale sürelerinin de yüzde 20 kısaltılmasıdır” diye konuştu.
Sıcaklık ve nem gibi hava durumuna ilişkin verileri gerçek zamanlı izleyerek hizmet kalitesini yükseltecek planlamaların da yapıldığına dikkati çeken Aktürk, sözlerini şöyle tamamladı:
“Proje kapsamında 3 bin 500 noktada kurduğumuz telemetri sistemiyle faaliyet bölgemizde sıcaklık, nem gibi hava durumuna ilişkin verileri anlık takip ederek sahadan alınan elektriksel bilgilerle ilişkilendirebileceğiz. Bu sayede arıza ve talep tahminlerinin yanı sıra tüketim değerleri de analiz edilebilecek.”