SEDA GÖK
GÜNDEME DAİR…
Türkiye’de geçtiğimiz yıl ulaştırma sektöründe yaklaşık 161 milyar dolar yatırım gerçekleşti. Bu yatırımlarda doğu-batı yönlü projeler ön planda idi. Ayrıca tünel projeleri de dikkat çekti.
Bugün Türkiye’de 306 kilometre uzunluğunda 295 tünel hizmet veriyor. Bu sayının 2023 yılına kadar çoğunluğu kuzey-güney yönlü 700 kilometre uzunluğunda 470 yeni tünelin faaliyete girmesi hedefleniyor. Böylece söz konusu tünel projeleriyle hem kuzey-güney yönlü ulaşımı artırmak hem de kilometre başına maliyetlerin düşmesi planlanıyor. Bu projeler, Türkiye’nin uluslararası taşımacılık ve lojistik pazarında üs olabilmesinde de önemli bir rol üstlenecek.
Tünelciler Derneği’nin verilerine göre İstanbul’da 2019 yılına kadar 400 kilometre uzunluğa sahip yeni metro tünelleri faaliyete geçecek. Ayrıca yapılmakta olan ve planlanan bin 700 adet hidroelektrik projesinin de en az yarısında tünel bulunuyor. Tüm bunlara otoyol tünelleri, altyapı tünelleri ve demiryolu tünellerini eklediğimizde Türkiye’de tünelcilik pazarının kısa vadede 35 milyar Euro’ya ulaşması öngörülüyor. Sektörün istihdam seferberliğine de destek vererek 10 bine yakın kişiyi istihdam etmesi bekleniyor.
Öte yandan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın “Ulaşan ve Erişen Türkiye 2016” raporuna göre Türkiye’deki tünel yapım çalışmaları kapsamında 2003-Eylül 2016 tarihleri arasında 256 kilometre uzunluğuna sahip 212 adet tünel tamamlandı. Yani 2003 yılına kadar 50 kilometreyi bulan Türkiye’nin toplam tünel uzunluğu, 2003-Eylül 2016 tarihleri arasında yüzde 512’lik artarak 306 kilometreye ulaştı.
Tüm yollarda toplam 76.5 kilometre uzunluğunda 175 adet tek tüp ve 229 kilometre uzunluğunda 120 adet çift tüp tünelin hizmet verdiği Türkiye’de, 2015 yılında 57 kilometre uzunluğunda 44, 2016 yılında ise 42 kilometre uzunluğuna sahip 24 adet tünel yapıldı.Bu verilerde gösteriyor ki, Türkiye’de son iki yılda kullanıma açılan toplam tünel uzunluğu yüzde 198 oranında artış gösterdi. Ayrıca halen 309 kilometre uzunluğunda 93 adet tünelde yapım çalışmaları sürerken, 2023 yılına kadar toplam 700 kilometre uzunluğuna sahip 470 tünelin trafiğe açılması hedefleniyor.
Çalışmaları devam eden 93 tünelden özellikle kuzey-güney yönlü Ovit Tüneli (Rize-Erzurum), Cankurtaran Tüneli (Hopa-Borçka), Cudi Tünelleri (Cizre-Şırnak), Ilgaz Tüneli (Kastamonu-Çankırı), Geminbeli Tüneli (Suşehri-Sivas), Dallıkavak Tüneli (Rize-Erzurum), Güzeldere Tüneli (Van-Hakkari), Akyazı Tüneli (Trabzon), Kırık Tüneli (Rize-Erzurum), Demirkapı Tüneli (Antalya-İbradı) ve Kahramanmaraş-Göksun-Kayseri tünellerinin bu yılın sona kadar hizmet vermesi öngörülüyor.
İstanbul’da 2019 yılına kadar Başakşehir-Kayaşehir Metro Hattı, Kaynarca-Pendik-Tuzla Metro Hattı, Kirazlı-Halkalı Metro Hattı, Ümraniye-Ataşehir-Göztepe Metro Hattı, Sancaktepe-Çekmeköy Metro Hattı, Gayrettepe-Üçüncü Hava Limanı Metro Hattı gibi 400 kilometre uzunluğa sahip yeni metro tünellerinin yapılması planlanıyor.
Bu projeler de sektörün 2017 yılında bir önceki yıla göre büyüme hedeflerini yükseltmesine neden oldu. Bu süreçte yurtdışı projelere de odaklanıldı.
Türkiye’de, taahhütlük alanında kayda değer gelişmeler var. Özellikle bütçesi 500 milyon Euro’yu geçen Avrasya Tüneli Projesi’nde gösterilen başarı, yerli firmaların yurtdışında da ihaleler alarak, küresel pazara açılmalarına katkı sağladı. Türk firmalarının bugün Polonya, Arnavutluk, Bulgaristan, Etiyopya, Katar, Suudi Arabistan ve Hindistan gibi ülkelerde büyük çaplı projelerde yer aldığını görüyoruz. Bu pazarlarda elde edilen başarı Asya ülkelerinin gözlerini Türk firmalarına dikmesine neden oldu. Kısacası önümüzdeki dönemde dünyadaki tünelleri Türkler açacak gibi görünüyor.