Türkiye’de yıllık 80 milyon ton klinker üretimi ve 100 milyon ton çimento öğütme kapasitesi var.

Sektörde 2005 yılından başlayarak hızlı bir büyüme sürecine giren sektör bugünlerde plansız yatırımların getirdiği kapasite fazlası sorunu ile karşı karşıya… Özellikle son 10 yılda devreye giren yatırımlar ile sektördeki teknoloji Avrupa ve dünya ölçeğinde parmakla gösterilir yeniliği ile dikkat çekiyor.  Kapasite kullanım oranlarına baktığımızda ise istenilen seviyede olmaması sektörde sıkıntı yaratıyor.

Sektörde yeni yatırımlar ile ara mamul olan klinkerin üretim kapasitesinin 2018 sonuna kadar 90 milyon tona, çimento öğütme kapasitesinin ise 110 milyon tona ulaşması öngörülüyor.  Sektörün sahip olduğu yaklaşık 30 milyon ton fazla kapasite göz önüne alındığında, ihracat Türkiye için kaçınılmaz bir yol olarak gösteriliyor. Sektör temsilcileri, talepteki daralmaya dikkat çekerek, bu süreçte yeni tesis yatırımlarındaki teşviklerde daha seçici olunmasını istiyorlar.

52 TESİSTE 17 BİN İSTİHDAM

17 bin kişiyi istihdam eden sektörde 2015 sonu itibarıyla 52 entegre tesis ve 19 öğütme tesisi faaliyet gösteriyor. 2015 yılında çimento üretimi yüzde 0,3 artarak, 72,8 milyon tonu buldu. Üretilen çimentonun yaklaşık yüzde 10,7’si ihraç edildi. 2015’te sektörün iç pazar satışı, yüzde 1,3 artarak, 65 milyon ton seviyesine geldi. Bu yılın ilk 4 dört ayında ise çimento üretimi, 2015’in aynı dönemine oranla yüzde 22 arttı. Anılan dönemde üretilen çimentonun yaklaşık yüzde 12’si ihraç edildi. Ancak sektör 2016 yılında da istediği verilere ulaşamadı.  Öte yandan sektör 2015 yılını 3,2 milyar dolar ciro ve 550 milyon dolar ihracat ile kapattı.

KENTSEL DÖNÜŞÜMDE HAYAL KIRIKLIĞI

Kentsel dönüşüm ve yeni mega projeler aynı zamanda çimento sektörü için de gelecekte fırsat olarak görülüyor. Bu kapsamda 2035 yılına kadar kentsel dönüşüm kapsamında yaklaşık 140 milyon ton çimento tüketileceği öngörülüyor.

Ancak sektör temsilcileri kentsel dönüşüm projesinden henüz istenilen seviyede piyasalarda hareket yaratmadığını ifade ediyorlar. Projenin dar bir alanda devam etmesi ve yurt geneline yayılamaması nedeniyle istenen tüketim rakamları yakalanamadığını vurguluyorlar.

Türkiye’nin çimento ve klinker ihracatı 2015 yılı sonu itibariyle yüzde 2,7 azalarak, 10,7 milyon tona ulaştı. Sadece çimento ihracatı ise yüzde 3,5 azalarak; 7,7 milyon ton olarak kayda geçti.

2015 yılında çimento ihracatının yüzde 47’si Asya ülkelerine, yüzde 36’sı Afrika ülkelerine, yüzde 10’u Amerika ülkelerine ve yüzde 7’si Avrupa ülkelerine yapıldı.

İHRACATTA DÜNYA ÜÇÜNCÜSÜYÜZ

Türkiye, Çin ve İran’dan sonra dünya pazarında üçüncü büyük çimento ihracatçısı konumunda bulunuyor. Türkiye, ihracatta başarılı bir tablo çizse de başlıca pazarlardan Ortadoğu ve Akdeniz havzasındaki politik istikrarsızlık, bazı bölgelerde savaş durumunun devam etmesi, Çin’de büyümenin azalması, ambargonun kalkması sonucunda İran’ın yüksek kapasite ve düşük enerji maliyeti ile Türkiye’nin dış pazarlarına girme olasılığının artması, sektörü yurtdışında zorlayacak faktörler olarak gösteriliyor.

Global ekonomide beklenen toparlanma ve büyümenin gerçekleşmemesi, Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesindeki politik ve ekonomik karışık ve istikrarsızlık, Avrupa’da beklenen büyümenin yakalanamaması, Euro’nun zayıflaması, Rusya’daki son ekonomik sıkıntılar, İran’ın dış dünyaya açılması, Irak’ın çimento ithalatını sınırlama kararı alması sektörde sıkıntı yaratırken;

Türkiye her şeye rağmen global çimento ihracat pazarındaki yerini koruması bekleniyor.