SEDA GÖK- ANKARA

Türkiye’de yılda 6 milyon ikinci el araç satışı gerçekleşiyor. Bunun bir buçuk milyonu kayıtlı geri kalanı ise sektöre kaydı olmayan kişiler tarafından yapılıyor. Öte yandan sektörde 100 bin çalışan var ama bunun sadece 35 bini kayıtlı işletme durumunda.

Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu Başkanı Aydın Erkoç, ikinci el araç ticareti yapacakların sahip olmaları gereken yetki belgesi ve satış sertifikasının verilmesinde MASFED’in yetkilendirilmesini istediklerini söyledi.

“İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmeliğin Resmi Gazete’de yayınlandığını belirten Erkoç, düzenlemenin sektör için bir milat niteliği taşıdığını anlattı. Erkoç, yönetmelikte öngörülen satış yetki belgesini de MASFED olarak kendilerinin verebileceğini ve sayede sektördeki kayıtdışının önüne önemli ölçüde geçilebileceğini vurguladı.

Başkent Otomobilcileri Derneği (BOD) ve Türkiye’nin en büyük otomobil AVM’si olan OTONOMİ’nin de Yönetim Kurulu Başkanı olan Erkoç, “Bugün kayıtlı 35 bin üyemiz 180 bin kişiye iş imkânı sağlıyor. Burada kayıt dışı ortadan kaldırılırsa siz bu rakamı 3 ile çarpın. Bugün berberinden tutun, bakkalı, doktoru, imamı ve öğretmeni herkes araba alıp satıyor. Bu kadar başıboşluk olamaz. Ama bu kanuni düzenleme ile sektörümüzde yeni bir dönem başlıyor. Bir anlamda sektör açısından milat niteliği taşıyor” dedi.

İkinci el araç satışlarında faiz oranlarının aşağı indirilmesini de isteyen Erkoç, bu konudaki taleplerini Cumhurbaşkanı ve Başbakan nezdinde gündeme getirmeye hazırlandıklarını söyledi. Erkoç ile ikinci el araç pazarında yaşanan gelişmeler, sıkıntılara yönelik çözüm önerileri ve OTONOMİ’deki yeni yatırımlar üzerine sohbet ettik.

 

-Bu yılın ilk 8 ayını geride bıraktık. İkinci el otomobil piyasası açısından nasıl bir dönem yaşıyoruz?

Otomobil, Türkiye ekonomisindeki iki ana sektörümüzden birisi… Otomobil ihracatında sıkıntı yoktu ama sıfır araç satışında ciddi etkisi hissedildi. Arka arkaya yaşanan seçimler, bomba patlamaları, Rusya krizi, 15 Temmuz darbe girişimi ve son günlerde Cerablus süreci ekonomiyi ve dolayısıyla otomobil piyasasını etkilendi. Ama ikinci el araç piyasasındaki etkisi az oldu. Çünkü yaz ayları ikinci el araç satışlarının etkin olduğu bir dönemdir. Yaz aylarında otomobilde değişim sürecidir. İkinci el araç satışlarında büyük sıkıntımız olmadı. Bizim sıkıntımız; sektörün mensubu olmayan insanlarla yaşandı ve yaşanıyor.

-Yani kayıt dışı…

Evet. Kayıtdışı bizim ciddi sorunumuz. Türkiye’de yılda 6 milyon ikinci el araç satışı gerçekleşiyor. Bunun bir buçuk milyonu kayıtlı geri kalanı ise sektöre kaydı olmayanlar tarafından yapılıyor.

Son dönemde ikinci el araç satışına yönelik olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın bir yönetmelik çalışması var. İlgili kanun daha önce Resmi Gazete’de yayınlanmıştı. Bu yönetmelikle 2. El araç ticareti yapmak isteyenlerin yetki belgesi alması zorunlu hale gelecek. Bu sayede kayıt dışılık ortadan kalkacak. Tüketici korunacak. Esnafımız korunacak ve mesleğimiz saygın hale gelecek.

Sektörde 100 bin çalışan var ama bunun 35 bini kayıtlı işletme. Her halde dünyanın hiçbir yerinde bu kadar kayıt dışılığın olduğu başka bir ülke yoktur bu alanda. Yıllardan beridir bu konuyu dile getiriyoruz. Bu yeni düzenleme ile birlikte kayıt dışı ortadan kalkacak ve mesleğimiz saygın bir hale gelecek.

-Türkiye’deki ikinci el araç pazarının büyüklüğü ne kadar?

Türkiye’deki 20 milyon aracın yüzde 25’ini ikinci el araç satışı oluşturmakta. Yılda mevcut araç varlığının yüzde 25’i el değiştiriyor. Kayıtdışı özelinde bir araçtan 500 TL vergi alıyorsa devletin 4,5 milyon araç ile çarptığınızda maddi kaybını siz düşünün.

Ayaküstü ve hiçbir vergi levhası olmayan insanlar bu işi yapıyor. Ama öbür tarafta sektöre kayıtlı olan insanlar devlete vergi ödüyorlar ve istihdama destek oluyorlar. Burada ciddi haksız rekabet yaşanıyor.

Ayrıca son dönemde internet üzerinden yapılan satışlarda ikinci el araç piyasasında sıkıntılara sebebiyet veriyor. Bu alanda da düzenlemelerin yapılması gerekiyor.  Oto pazarlarının ve internet sitelerinin denetlenmesi gerekiyor.

-Siz; yıllardır bu taleplerinizi ifade ediyorsunuz. Ancak bu konuda yol alamıyorsunuz. Nerede tıkanıklık yaşanıyor?

Bizim şansızlığımız sürekli seçim dönemleri yaşadık. Biz her seferinde yeni göreve gelen Bakan ve ilgili müsteşarlarımıza konuyu anlattık.

Bugüne kadar Nihat Ergün, Hayati Yazıcı, Nurettin Canikli, Cenap Aşçı, Bülent Tüfenkci’ye konuyu anlattık. Onun öncesinde de TOBB Otomotiv Sektör Meclis Üyesi olduğum için 6 yılda burada anlatmıştık. Türkiye’de bir kanunu çıkartmanız o kadar kolay değil. Bakanlık etkin çalışıyor. Bu konuda sonuç alacağımızı düşünüyorum.

-100 bin kişinin çalıştığı sektörde bir değişim olur mu?

Resmi prosüdürlere uyan herkesin bu sektörde olmasına açığız. Sektörde kayıt dışı kalkınca sektöre düzenleme gelecek.

-100 bin rakamı fazla değil mi?

Az bile… Avrupa standartlarında piyasa koşullarına göre belirleniyor. Arz ve talebe göre bunu belirleyeceksiniz. Ancak Türkiye’de böyle bir şey yok. Ama bu sadece bizim sektörümüzün değil sektörlerin tümünün yaşadığı bir sorun durumunda. İnşaat sektörü en büyük sektörlerden birisi… Birçok alanda düzenleme gerekiyor.

-MASFED olarak ikinci el otomobil pazarında faaliyet gösteren kayıtlı üyeleriniz pazarın ne kadarlık bölümünü oluşturuyor?

Biz hemen hemen pazarının tamamını temsil ediyoruz. Bizim 22 ilde üye derneklerimiz var. İstanbul’da iki tane derneğimiz var.

-Önümüzdeki dönemde pazarda daralma öngörüyor musunuz?

Yıl sonlarında sıfır araç kampanyaları olur. Bu nedenle uzun vadeli araç satışları, sıfır faiz imkânıyla satışlar nedeniyle ikinci el araca olan talepte azalma olur. Bizim sıfır faiz imkânı ile araç satışı gibi bir imkânımız yok. Bu konuyu konutlarda olduğu gibi ikinci el araçlarda da faiz indirimine gidilmesini talep ediyoruz.Konuyu Cumhurbaşkanı ve Başbakanımıza da ifade edeceğiz. Randevu talep ettik. Bu konuda taleplerimizi ifade edeceğiz. İkinci elde faiz oranları düşürülürse sektörümüz daha da canlanır.

-Bu sektör kaç kişiye istihdam sağlıyorsunuz?

Bugün kayıtlı 35 bin üyemiz 180 bin kişiye iş imkânı sağlıyor. Burada kayıt dışı ortadan kaldırılırsa siz bu rakamı 3 ile çarpın.

Bugün berberinden tutun, bakkalı, doktoru, imamı ve öğretmeni herkes araba alıp satıyor. Bu kadar başıboşluk olamaz. Ama bu kanuni düzenleme ile sektörümüzde yeni bir dönem başlıyor. Bir anlamda sektör açısından milat niteliği taşıyor.

Bu kanun ile birlikte sizin beklentileriniz neler?

Yetkilendirilmek istiyoruz. Mesleki Yeterlilik Kurumu ile anlaşma yaptık. Piyasayı en iyi bilen biziz. Sektördeki boşlukları bizden iyi bilen yok. Bu nedenle bize yetki verilmeli. Biz de bu işi yapacak arkadaşlarımıza yeterli belgelerini hazırlayacağız. Bütün suistimallerin önüne bu sayede geçebiliriz. Böylece sektörümüzü denetleyebiliriz. Bu yetki ile sektörde iç denetimi yapmaya hazırız.

-Sektördeki diğer boşluklar neler?

İnternet üzerinden satışlar, otomobil pazarları, kilometreleriyle oynanan araçlar,pert araçların sağlam gibi satışının yapılması…

-Burada tüketicinin oto galerilere karşı ön yargıları var. “Oto galeriden alırsam kazıklanırım” gibi bir düşünce de var. Bunun önüne geçmek mümkün değil mi?

Biz sattığımız araçlara bir yıl garanti vereceğiz. Altyapısını hazırladık. Ankara’da Otonomi olarak başlayacağız ve diğer illerde yayılacak.  İkinci el bir araca 8 yaşına kadar garanti vermeyi düşünüyoruz. Bununla ilgili sigorta şirketleri ile görüştük ve çalışma yaptık. Bu konuda hazırız. Yetkilendirme olduğu anda bu çalışma devreye girecek. Kayıtlı galerilerimize karşı bir ön yargı yok. 2017 yılına yetkilendirilmiş olarak başlarız diye ümit ediyoruz.

-Türkiye genelinde ikinci el araç satışında yılsonu hedefiniz nedir?

200 bin satış olur diye tahmin ediyoruz. Yönetmeliğin devreye girmesi ve yetkilendirmeyi alırsak; 2017 yılında kayıtlı olarak 6 milyon araç ikinci el ticarette dönen araç sayısı olarak…

-Sizinle OTONOMİ’deki ofisinizde sohbet ediyoruz. Burası yapılırken birçok tartışma ve direnç ile karşılaştınız. Bugün geldiğiniz nokta nedir?

OTONOMİ’deki doluluk oranı yüzde 60’ı geçti. Bir kısım direnen arkadaşlarımız hala var. İleriyi görmek zorundayız. Artık kaldırım üstü ticaret dönemi bitti. Müşteriye sürekli satışın ön planda olduğu bir dönem yaşıyoruz. Biz 40 sene sonrasını düşünerek bir proje yaptık ve hayata geçirdik. Buraya gelen arkadaşlarımız şehirde 1 burada 3 araç satıyorum diyor.

Artık müşteri bırakın kaparo bırakmayı, aracın yarı parasını verip gidiyor. Burası mesleğimize olan güveni ve itibarı arttırdı. Kurumsallaşma sürecini hızlandırdı. Artık buraya bayanlar gelip araç beğeniyor. Mesleğimiz artık canlanıyor burası ile.  Ayrıca o bölgelerde Ankara’nın yerleşim yerleri durumunda. Aydınlıkevler, Subayevleri, Emek… Burası yaşam alanları aslında ve galeriler nedeniyle ciddi park sorunu yaşanıyor.

Biz kentsel dönüşüme de destek verdik. Burada kümelenme modeli gösterdik. Şehri ve kaldırımları işgal eden 13 bin aracı buraya getirdik. Şehirde rahatlama oldu. Ayrıca burada istihdama katkı sağladık. Burada 5 bin kişiye iş imkânı var. Müşteri, burada anahtar teslimi her türlü işlemini yapıp aracını alıp gidebiliyor. Araç ile ilgili her birim burada var.

-Buraya Türkiye’nin her noktasından aslında alıcıyı çekiyorsunuz. Bir satış üssü haline geliyorsunuz.

Kesinlikle…OTONOMİ, Türkiye’nin her yerine bir saat uzaklıkta. Çünkü Ankara’da havalimanının yanında. Ticaretler internet üzerinden yapılıyor. Uzakla aldırıyoruz misafirimizi aracını görüyor alıyor ve aracını alıp şehre gidiyor. Artık Çankırı, Kayseri, Çorum ve Konya’nın araç Pazar yeri oldu. Şimdi İstanbul’a değil Ankara’ya, buraya geliyor araç almak için. Bütün Anadolu’nun satış üssü konumuna geldik.

 

-OTONOMİ’de bundan sonraki hedeflerinizde neler var?

Bizim birinci etabımız 500 milyon TL maloldu ve tamamlandı. İkinci etabımızda ise bayiler için plaza yerlerimiz var. 10 tane, sıfır arabaların satılacağı bayilere ait yerler olacak.

Bir tane 5 yıldızlı otel yatırımı yapacağız. Ayrıca buraya gerçekten indirim mağazalarının olduğu alışveriş merkezi planlıyoruz. Avrupa’daki modelleriyle aynı olan sezon ürünlerinin değil tamamen indirim ürünlerinin bulunduğu bir yapıda hizmet verecek. Yüzde 50’si yerli markalarımıza yüzde 50 yabancı markalara ayrılacak. Gerçek indirim mağazası kavramını burada yaşatacağız. Yaşam alanı ile Otomobil Müzesi kurmak istiyoruz. İki yıldır klasik otomobil rallisi yapıyoruz. Bundan sonra klasik otomobilleri burada sergileme arzusundayız.

Bu çalışmaların sonrasında 2018 yılında ikinci etabın tamamlanmasını hedefliyoruz. 250 bin metrekarelik bir yatırımdan bahsediyoruz. İkinci bir OTONOMİ yatırımı daha yapıyoruz diyebiliriz.

Burada üniversite öğrencilerine iş imkânı ve staj konusunda Yıldırım Beyazıt Üniversitesi ile ortak çalışmalar yapacağız. Biz Ankara’nın yeni fuar alanına yüzde 10 ortak olduk. Fuar alanı bittiğinde burası ile entegrasyon sağlayacağız.  Otonomi de hedeflerimizi büyük tuttuk ve hızlı yol alıyoruz.

Ayrıca buraya ulaşım sorun değil. Uzak değil. Şehrin merkezi olma yolunda… Buraya servis imkânı da sağlayacağız. 10 gün içinde hizmete girecek. Bu servis araçlarımız Aşti-Otonomi arasında ücretsiz olarak müşterilerimizin ulaşımını sağlayacak. Havaş, Belko, ve toplu taşıma araçları burada durakları var ve duruyorlar. Minibüsler buraya ring yapıyor.