Son yıllarda hızla büyüyen Türk cam sanayi, yıllık 4.3 milyon ton üretim kapasitesiyle yurt içinde olduğu kadar yurt dışında da adından söz ettiriyor. Dünya cam sanayin ortalama yılda yüzde 4 büyüme gösteriyor. Son 10 yılda üretimini yüzde 140 oranında artıran Türkiye’nin bu sektördeki gelişimi de dikkat çekiyor.

Üretiminin yüzde 35’ini yurt dışında gerçekleştiren cam sanayi, yaklaşık 2.3 milyar dolar üretim değeriyle, dünya üretiminin ilk beşinde yer alıyor.

Son 10 yılda üretimini yaklaşık yüzde 140 artıran Türk cam sektörü, dünyanın da bu alanda söz sahibi olduğu ülkeler arasına girdi. Çevre ülkelerdeki yatırımlarla üretim kapasitesini 4 milyon tonun üzerine taşıyan Türkiye cam sektörü, dünyanın ve Avrupa’nın ilk 10 ülkesi arasında yerini aldı. Türk cam sanayisinin en büyük üretici firmaları, ülke gereksinimlerini karşılamanın yanı sıra “Pazarımız Dünyadır” ilkesi ile dünya pazarlarında faaliyetlerini güçlü ve iddialı bir şekilde çeşitlendirerek, ürünlerini 150 ülkeye ulaştırma başarısı gösteriyor.

Dünyadaki yeri, farklı sıralama kriterlerine göre üçüncülük ile yedincilik arasında değişen Türk cam sektörü, ulaştığı ölçek, ihtisaslaşma derecesi ve rekabet gücü yüksek faaliyetleri ile iş kolunda dünyanın en seçkin üretici ülkeleri arasında bulunuyor. Dünya cam sektörü büyüklüğü miktar olarak yıllık yaklaşık 136 milyon ton, değer olarak da 130-140 milyon dolar düzeyinde bulunuyor.

Bu büyüklük içinde Türk cam sektörü üretim kapasitesi olarak cam ev eşyasında dünyada üçüncü, cam ambalajda beşinci, düzcamda altıncı, cam elyafta 12′inci sırada yer alıyor.

2014 yılında Türkiye genelinde cam sektörü ihracatı 1 milyar dolar olarak gerçekleşti. Son yıllarda en fazla ihracat Almanya, İtalya ve İngiltere’ye yapıldı.

Sektörün yıllar itibarıyla iyi bir grafik çizmesine rağmen; 2015 yılının ilk çeyreğinde büyümede zayıf kaldı. Yurt içi inşaat sektöründe kötü hava koşullarının da etkisiyle ilk çeyrekte durgunluk baş gösterdi. Satışların yüzde 62’sini oluşturan inşaat sektörüne yapılan düzcam satışları geriledi. Fakat, yılın geri kalanında yurt içinde hızlanması öngörülen inşaat sektörü ve ayrıca ihracatın olumlu katkısıyla düzcam segmentinin toparlanması bekleniyor.

KÜRESEL DURGUNLUK SEKTÖRE BASKI YAPIYOR

Küresel ekonomik durgunluk ve yüksek seyreden enerji maliyetlerinin cam sektörü üzerindeki baskısı devam ediyor. Başta Avrupa pazarı olmak üzere Çin, Hindistan gibi son yıllarda hızla gelişen yüksek nüfuslu pazarlardaki büyüme hızlarının düşmesi, dünyanın birçok farklı noktasında üretim yapan Türkiye cam sektörünün küresel pazar performansını olumsuz etkiliyor.

İnşaat sektöründe 2013 yılında yaşanan yüksek oranlı büyüme ve 400 binden fazla yeni konut imalatıyla ortaya çıkan talep artışı, iç pazarda cam sektörünün 2013 performansına büyük katkı sağladı. Nitelikli cam ürünü kullanan otomotiv sektöründe, özellikle yılın ikinci yarısında gerçekleşen büyüme hızı da cama olan talebi artırdı. Sonuç olarak yüksek miktarlarda cam talep eden sektörlerdeki büyüme hızının da etkisiyle iç talepte yaşanan canlılık, cam sektörünün en azından iç pazarda 2013’ü önceki yıla oranla daha yüksek rakamlarla kapatmasını sağladı.

Otomotiv ve inşaat sektöründe yaşanan küresel durgunluk ve yüksek seyreden enerji maliyetlerinin cam sektörü üzerinde oluşturduğu baskı 2014’te de etkili oldu.

Türkiye cam sanayi, girdilerinin tamamına yakınını yurt içinden temin ediyor. Ülke ekonomisine net katma değer yaratan cam sanayi, büyümesini sürdürebilmek için var gücüyle çalışıyor. Türkiye’nin lokomotif sektörlerine girdi veren sektör, yıllık 4.3 milyon ton üretim kapasitesi ile dünyada önemli bir konuma sahip. Türkiye cam sektörünün en büyüğü olan Şişecam, kapasite olarak Avrupa’da altıncı, dünyada ise 13’üncü sırada yer alıyor. Türkiye cam sektörü yaklaşık 2.3 milyar dolar düzeyindeki üretim değeri ve yaklaşık 20 bin civarında çalışan sayısı ile üretim girdilerinin tamamına yakınını yurt içinden sağlıyor.

Cam üretiminde kullanılan en önemli girdileri, kum, soda, dolomit ve kuvartz maddeleri oluşturuyor. Türkiye’nin bu kaynaklar açısından zengin olması nedeniyle, Türk cam sanayi yüzde 98 oranında yerli ham madde kullanıyor.

ÜRETİM ARTIŞINDAKİ BAŞARI DİKKAT ÇEKİCİ

Türkiye cam sektörü 2002-2012 yılları arasında üretimini yüzde 140 artırarak dünya cam sektöründe etkin konuma geldi. Ülke üretiminin yüzde 90′ı Şişecam tarafından karşılanıyor. Yurt içi üretim kapasitesinin yüzde 50′si düzcam, yüzde 32′si cam ambalaj, yüzde 16′sı cam ev eşyası ve yüzde 2′si ise cam elyafı kapasitelerinden oluşuyor. Türkiye ile birlikte sekiz ülkede üretim gerçekleştiren Türk cam sektörü, Rusya Federasyonu ve Bulgaristan’da büyük yatırımcı konumunda bulunuyor. Bosna-Hersek, İtalya, Ukrayna, Gürcistan ve Mısır’da üretim faaliyetlerini sürdürüyor. Hindistan’da yüzde 50 ortaklıkla düzcam üretim yatırımı yapıyor.

Cam üretiminin yüzde 35′i yurt dışındaki tesislerde Şişecam tarafından yapılıyor ve yurt içi ve yurt dışında bulunan tesislerin yıllık toplam üretim kapasitesi 4.3 milyon tona yaklaşıyor. Uzak Doğu ve ABD pazarlarına girebilmek için yeni yatırım bölgeleri arayışında olan Türk cam sanayicileri özellikle rekabet gücü sağlayacak, maliyet açısından uzun vadeli açılım yaratabilecek Avrupa’nın yeni gelişmekte olan ve gelecek vaat eden ülkelerine yoğunlaşıyor.

SEKTÖRÜN KATMA DEĞERİ YÜKSEK

Sektörde yüksek enerji tüketimine karşın cam sanayi bir taraftan da geliştirdiği katma değeri yüksek ürünler ile çevre korumaya ve enerji tasarrufuna önemli katkılar sağlıyor. İnşaat ve otomotiv gibi Türkiye’nin lokomotif sektörlerine girdi veren ve cam sanayinin ağırlıklı faaliyet alanını oluşturan düzcam sektörü özelinde kaplamalı camlar ve çift camlar, artık düzcamın yerini alıyor.

Dünyada özellikle gelişmiş ülkelerdeki bu yaygın eğilimin halen gerisinde bulunulmakla birlikte, ülkemiz düzcam sektöründeki gelişmeler hızla ilerliyor.  Nitekim işlenmiş camların toplam düzcam üretimindeki payı 1980’li yıllarda yüzde 3 iken, bu oran son üç yılda yüzde 30’lara varmış durumda.

Cam sektörünün 2010 yılında gerçekleşen 1,475 milyar TL’lik net katma değeri, yüzde 20 artarak 2011 yılında yaklaşık 1.8 milyar TL’ye ulaştı. 2012 yılında net katma değer miktarı 1.5 milyar TL olarak gerçekleşti.

DÜNYA PAZARINDA 1960′LARDAN BERİ VARIZ

Türk cam sanayi, Atatürk’ün İş Bankası’na Türkiye’de cam sanayini kurma ve geliştirme talimatları doğrultusunda, Paşabahçe’de 3 bin ton kapasiteli, ilk cam tesisinin kurulması ile başladı. Yaklaşık 80 yıllık bir geçmişe sahip olan Türk cam sanayi, bu sürede gelişmesini ve büyümesini sürdürdü. 1960 yıllarından itibaren ihracata yönelik yatırımlarla bu büyümeyi yurt dışında markalaşma yoluna giderek desteklemeye başladı. 1960’lara kadar tek tesiste cam ambalaj ve cam ev eşyası üretimi sürdürüldü. 1960-1980 döneminde, ülkenin temel cam ürünleri gereksinimini karşılamak üzere faaliyetlerini genişletti ve ürün çeşitlendirmesine yöneldi.

1960’lardan itibaren dünya pazarlarına girmeye başlayan cam sanayi, 1970-1980 döneminde ürün çeşitlendirme, teknolojik gelişmeler, AR-GE’nin kurumsallaştırılması ile dünya pazarlarında kendine yer edinmiş ve hızlı bir büyüme gerçekleştirdi. 1990’lı yıllar ve sonrasında Türk cam sanayi bölgesel liderliğe yönelik bir büyüme ve gelişme gösterdi. Düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj, cam elyafı ve cam işleme alanında komple yeni, modernizasyon ve tevsi yatırımları yaparak sürekli bir büyüme ve gelişme içinde olan sektör, bugün en ileri teknolojilerle faaliyet gösteriyor.

SEKTÖRÜN EN BÜYÜĞÜ ŞİŞECAM

Sektördeki büyük kuruluşlar Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları AŞ bünyesinde Paşabahçe Cam, Trakya Cam, Trakya Yenişehir Cam, Anadolu Cam, Cam Elyaf, Denizli Cam ile Düzce Cam, Güral Cam, Marmara Cam ve İzocam’dır. Ayrıca cam işleme alanında üretim yapan çok sayıda firma var. Şişecam Topluluğu düzcam, cam işleme, cam ev eşyası, cam ambalaj ve cam elyaf üretim tesislerine sahip. Düzce Cam düzcam, Güral Cam ve Toprak Cam cam ev eşyası, Marmara Cam, Güral Cam cam ambalaj, İzocam cam yünü ve taş yünü alanlarında üretimlerini sürdürüyor.

Düzcam ikincil işlemlerde Schott Orim, Yıldız Cam, Star Grup, Erdem Dış Ticaret, Hatipoğlu Cam ve Gürsan Cam gibi firmalar bulunuyor. Otomotiv camlarına yönelik olarak ise başta Kutaş, Olimpia Cam, Başkent Cam, Dora Cam olmak üzere çeşitli firmalar üretimlerini sürdürüyor.

DÜNYA 120 MİLYON TON CAM ÜRETİYOR

Dünya cam sektörü global ekonomiye paralel bir gelişmeyle yılda ortalama yüzde 2-4 düzeyinde büyüme kaydediyor. Dünya cam üretiminin yaklaşık 120 milyon ton düzeyinde olduğu tahmin ediliyor. Bu üretimin yüzde 45’ini cam ambalaj, yüzde 37’sini düzcam, yüzde 4’ünü cam ev eşyası, yüzde 3’ünü cam elyaf ve yüzde 10’unu diğer camlar oluşturuyor. Toplam üretimin yüzde 30’u Avrupa, yüzde 34’ü Asya, yüzde 29’u ABD ve yüzde 7’si diğer bölgelerde gerçekleştiriliyor.

Dünya cam ve cam mamulleri ithalatında ilk üç ülkeyi Çin, ABD, Almanya, ihracatta ise yine aynı dönemde Çin, Almanya ve Japonya oluşturuyor.

DEVAM EDECEK…