Tarım aletleri üreten atölyelerde çırak olarak çalıştıktan sonra kendi tasarımı pulluğu geliştiren Halit Ünlü, şimdilerde üç fabrikasından tüm dünyaya ürün gönderiyor. 2021 yılında yeni bir tesis daha açmayı planlayan Halit Ünlü, önümüzdeki günlerde 600 kişiye istihdam sağlamayı hedefliyor.
Henüz küçük bir çocukken ziraat aletleri üreten şirketlerde çıraklık yapan Halit Ünlü, askerden sonra kendi işini yapmaya karar verir. 1971 yılında Manisa’da kurduğu şirketinde ilk olarak makina tamiratı ile başlar. O dönemlerde toprağı benzerlerine göre daha iyi kavrayan bir pulluk tasarlar. Üç kişiyle başladıkları üretim bugün yaklaşık 540 kişinin çalıştığı dev bir fabrikaya dönüştü. Pulluğun yakıt tasarrufu sağlayan modellerini üreterek sektörde farklılaşan Halit Ünlü, 2021 yılında 100 milyon TL’lik bir yatırımla yeni bir tesis daha kurma hazırlığında.
“Dürüst bir şekilde ve çok çalışırsanız başaramayacağınız şey yok” diye konuşan Halit Ünlü, oldukça yoksul muhacir bir ailenin oğlu olarak yerleştiği Manisa’da bugün uluslararası iş yapan bir insanına dönüştü. Halit Ünlü, bugünlere gelmesinde en büyük payın müşteri görüş ve taleplerine, satış sonrası hizmetine verdiği önemin olduğunu vurguladı.
Ünlü Grup, tamamen kendi AR-GE ekibinin geliştirdiği ve yüzde 90 yerli üretimden oluşan ürünler üretiyor. Şu anda 40 farklı ülkeye ihracat yapan Ünlü Grup, teknolojik yenilikleri dahil ettikleri tarım ürünleriyle dünya devlerine kafa tutuyor. İnternet entegrasyonu olan bir ürün üzerinde çalıştıklarını belirten Halit Ünlü, “İhracatta bu şekilde fark yaratacağız. Her ülkenin toprağına uygun ürünler üreteceğiz” diyor.
Hedeflerinde üretimde tamamen otomasyon sistemine geçmek olduğunu söyleyen Ünlü, “Tüm fabrikamızda yeşil enerji ve endüstri 4.0 uygulamalarını tamamen yerleştirmeyi istiyoruz” diyor. Şirket bu doğrultuda kendi elektriğini üretmek için güneş enerjisine yatırım yapmaya hazırlanıyor.
Sizi tanıyabilir miyiz?
Ailem, ben henüz 2 yaşındayken Selanik’ten Türkiye’ye Atamızın öncülüğüyle göç eden ailelerden biri. Yani fakir muhacir ailenin oğluyum. Babam fakirdi ama beni çok dürüst yetiştirdiği için aslında çok zengin biriydi bana göre. Ben 8-9 yaşımdan beri çalışıyorum hem okula gidiyordum hem de tarlalarda çalışmaya gidiyordum. Ortaokula devam ederken artık tam zamanlı çalışmam gerektiği için okuldan ayrılıp mesleğe başladım. Haftalık 5 TL alır onu da babama verirdim. O günden bu güne hiç durmadan çalışıyorum. Kişi önce dürüst ve çalışkan olmalı. En değer verdiğim olgular bunlardır.
Bu alandaki girişim hikâyenizi okuyucularımız ile paylaşır mısınız?
Ünlü Ziraat, 1971 yılında Manisa’da faaliyetlerine başladı. Henüz küçük bir çocukken ziraat aletleri üretimi yapan şirketlerde çırak olarak çalıştım.
Askerden sonra kendi işini yapmaya karar verdi ve ilk olarak makine tamiratı konusunda çalışmalara başladı. En fazla tamirat talebi pulluktan gelmekteydi. Sorunun kökenine indim. Bu işi nasıl daha iyi yapabileceğini düşündüm. O dönemde toprağı benzerlerine göre daha iyi kavrayan pulluk tasarladım.
Firmanızı (kuruluş yılı, üretim kapasitesi, adedi, ihracat tutarı, miktarı, fabrika sayısı, istihdam, toplam kaç metrekare alanda üretim yapıldığı, iç pazardaki payı vb.)
1971 yılında Manisa’da faaliyetlerine başladı. Faaliyetler Ünlü Ziraat aletleri, Matris Tarım ve Halit Ünlü Ziraat Aletleri olmak üzere üç fabrikada toplam 100 bin metrekarelik alanda sürdürülüyor. Ünlü Ziraat iç piyasa için pulluk çeşitleri üretirken, Halit Ünlü Ziraat katma değeri yüksek ve yurtdışı için pulluk üretiyor. Matris Tarım şirketi de diğer toprak işleme aletlerine odaklanıyor. Grup bünyesinde yıllık 30 bin adet tarım aleti üretiyor.2019 yılını 280 milyon TL ile kapatan şirketin 2020 hedefi 350 milyon TL’ye ulaşmak.
-İhracatın üretimdeki payın nedir? İhracat yaptığınız ülkeler ve tutarı hakkında bilgi verir misiniz? 2020 ve sonrasında odaklanacağınız yeni pazarlar hangileridir?
İhracatın ciro içindeki payı yüzde 15 olup önümüzdeki iki yılda yüzde 35’e çıkarılması hedefleniyor. Moldova, Ukrayna, Avrupa (Belçika, Hollanda, Hırvatistan, Yunanistan, Romanya, Polonya, İsviçre, Bulgaristan, İtalya, Malta), Makedonya, Kosova, Cezayir, Fas, Sudan, Etiyopya, Şili, Güney Kore, Irak, İran, Azerbaycan vs.
Ağırlıklı olarak Moldova, Rusya, Azerbaycan, Irak, Cezayir, Bulgaristan ülkelerine ihracat gerçekleştiriyoruz. İhracat ülke sayımızı 3 yıl içinde 50’ye çıkarmayı hedefliyoruz.
Amerika’da çok büyük tarım arazileri mevcut. Bu arazilerde katma değeri yüksek, kombine tarım aletleri kullanılıyor. Biz de 3 yıl önce kurmuş olduğumuz Halit Ünlü Ziraat Aletleri fabrikamızda katma değeri yüksek, en zorlu şartlarda çalışmaya uygun kombine toprak işleme ekipmanları üretimi yapıyoruz. Kalitemize güvendiğimiz için, ABD gibi büyük pazarlarda payımızı artırmak için her geçen gün yoğun çalışmalarımıza devam ediyoruz. İstihdamı da 600’e çıkarmak hedefleniyor.
2021 yılında yeni fabrikanızı devreye almayı planlıyorsunuz. Yeni tesis ile ilgili daha ayrıntılı bilgi alabilir miyiz? Özellikle odaklanacağı ürün grubu üretimi olacak mı?
2021 de açılmasını planladığımız fabrikamızda daha büyük bir üretim sahası ile kombine sistem çalışacak aletler üretilmesini planlıyoruz. Katma değeri yüksek kombine sistem aletler üreteceğiz. Çünkü her geçen gün aletler büyümekte, yurtiçi ve yurtdışındaki arazi verimliliğine göre aletlerimizi çeşitlendireceğiz. Pulluk, kültivatör, tırmık ve ekim makinası ürün gruplarına yoğunlaşacağız.
Türkiye’nin tarım aletleri konusundaki konumunu değerlendirmenizi istesem… Yeni teknolojiyi kullanma konusunda çiftçimizin refleksi nedir?
Çiftçi, mahsulünden işleme maliyeti yükseldikçe uzaklaşmaya çalışıyor fakat biz kombine sistem aletler üreterek maliyeti düşürüp çiftçimizin kazancını arttıracağız. Teknolojinin uygulanabilmesi için arazinin büyümesi, traktörlerin büyümesi, arazi birleştirmesi gerekli. Ancak böylece teknoloji doğru kullanılabilir.
Türkiye’nin son dönemde özellikle tarım aletleri konusunda “alet mezarlığı’na dönüştüğüne dair eleştirileri de dinliyoruz. Bu konuda tespitlerinizi almak isterim.
Tarım kredi ve ilgili birimlerde hep dile getiriyoruz, konuşuyoruz. Örneğin; bunları kontrol için bir bilirkişi ekibi kurularak kontrollerinin sağlanması gerekir. Firmaları dolaşıp kalite denetiminin yapılması gerek. Eğer bunu başarabilirsek çiftçilerimiz kaliteli ürüne ulaşır. Bu da Türk ekonomisine katkı sağlayacak.
Dünya ile karşılaştırdığımız Türk çiftçisinin tarım aletleri tercihinde ön plana çıkan başlıklar nelerdir?
Parseller ufak olduğu için Türk çiftçisi daha küçük aletler kullanmayı tercih etmektedir. Şartlar olgunlaştığında, Türk çiftçisi teknolojiye daha rahat ulaşabildiğinde kombine sistemlere geçiş yapılacak.
Türkiye’deki tarım aletleri pazarının büyüklüğü hakkında bilgi verir misiniz? Türkiye’deki tarım aletlerinde ortalama yaşı nedir?
Türkiye tarım aletlerinde büyük bir pazardır. Çünkü arazi alanının büyüklüğü fark etmeksizin her çiftçi traktör ekipmanına ihtiyaç duymaktadır. Bu sebeple senede kullanım sayısı ne kadar değişirse değişsin almak zorundadır. Araziler büyüdükçe traktör sayısı düşecek, işleyen sayısı azalacak ama çiftçi para kazanacak. Son teknolojiyle birleşince hem verimlilik hem kalite artacak. 1975 ten beri ziraat fakülteleriyle çalışıyoruz, oradaki hocalarımızla da konuşulanlara göre çok kaliteli ürünün bile ömrü 10-11 senedir. Bu süre sonunda yenilemeye gidilmelidir.
Sektördeki firma sayısının Pazar büyüklüğü özelinde fazla mı? Özellikle ekonomik kriz sürecinde firmaların kapandığı pazarda tekelleşme eğiliminin olduğu ifade ediliyor. Pazarda yaşanan gelişmeleri bizimle paylaşır mısınız?
Kurumsallaşamayan ve kaliteli üretim yapamayan firmalar, krizlerde yok olma olasılığını arttırır. Kendini devamlı yenileyen firmalar krizlerden çok fazla etkilenmez. Şu durumda kaliteli ürün yapan firma kazanacaktır.
Sektörde yaşanan sorunlar ve sizin bu konudaki çözüm önerilerinizi okuyucularımız ile paylaşır mısınız?
Pulluk dediğimiz zaman yılda 50 adet yapan da 20 bin yapanda imalatçı olduğunu iddia ediyor. Bunların ayrılması gerekiyor. Bunların denetlenmesi lazım. Bu denetleme ile ülke ekonomisi kazanacak. Onun yanı sıra pulluğun toprağa batması yakıt tüketimi konusunda yaşanılan sorunlar var. Fakat bizim kullandığımız hammadde kaliteli ve işlevsel olduğundan dolayı bu konuda arkamıza bakmıyoruz. Bizim ürünümüzü kullanan çiftçiler %15-30 arası kazanç sağlayacak. Biz bunları sağlıyoruz.
İthal ürünlerin pazara etkisini değerlendirir misiniz?
İthal ürünler bizim kalitemizden başarılı değil, Ünlü olmasa pazarımıza daha çok ürün girer. Fakat bizim kalite ve dizaynımız hepsinden daha üsttedir. Avrupa’da da en kısa sürede üst seviyelere gelebileceğimize inanıyoruz.
Firma olarak 2020 ve gelecek 5 yıla ilişkin hedeflerinizi okuyucularımız ile paylaşır mısınız?
Her yıl olduğu gibi 2020 yılı için de hedeflerimizi büyüttük. Bu hedeflere ulaşmak için tüm çalışma arkadaşlarımız durmaksızın çalışıyor, çaba gösteriyor. ÜNLÜ ekibi olarak hedeflerimize ulaşacağımıza inanıyoruz.
Sektör beklentileri; devletimizin çiftçilere biraz daha destek vermesini isteriz. Çiftçilerimiz teknolojiye ne kadar kolay ulaşabilirse aldığı mahsulde verim artacak, yurtdışından gıda ithalatı yapmayacağız. Önümüzdeki 5 yıl için hedeflerimiz; ABD gibi henüz ürün satmadığımız pazarlara da tam olarak hâkim olup, ÜNLÜ Agrigroup’u bir dünya markası haline getirmek, üretimde tamamen otomasyon sistemine geçmek. Tüm fabrikalarımızda yeşil enerji ve endüstri 4.0 uygulamalarını tamamen yerleştirmek.